ارتباط دو مفهوم شکر و شرک در قرآن کریم

«شکر» و «شرک» دو مفهوم پر کاربرد در قرآن کریم هستند. در نگاه نخست، این دو تنها رابطه ای تقابلی از جنس تقابل خیر و شر دارند، اما بررسی آیات قرآن کریم، نشاندهنده ارتباط بیشتر این دو مفهوم است. پژوهش حاضر تلاش دارد با مطالعه تطبیقی دو مفهوم شکر و شرک در آیات قرآن، ارتباطشان را بیش از پیش تبیین نماید. در این راستا پس از توصیف و تحلیل آیات مرتبط با هر دو مفهوم، به این نتیجه رسیده است که تقابل مفهومی شکر و شرک به گونه ای است که شرک با نفی مقابل خود (عدم شکر) قابلیت جایگزینی دارد؛ یعنی در جایی که سیاق آیه اقتضای ذکر «شکر نمی کنید» را دارد، «شرک می ورزید» جایگزین شده است و برعکس. نیز رابطه سلبی_ ایجابی میان عوامل و موانع شکر و شرک به اندازه ای است که عوامل شکر به عنوان موانع شرک معرفی شده اند. در نهایت باید گفت بر اساس آیات قرآن، تا زمانی که انسان شرک بورزد، شکر حقیقی که همان توحید است، تحقق نمی یابد.

Keywords:

شکر , شرک , ارتباط معنایی , کفر , توحید