رسول حسین پور - کارشناس ارشد فلسفه و کلام اسلامی و مدرس دانشگاه
مهدی شریعتی تبار - مدیرعامل بنیاد پژوهشهای اسلامی

موضوع پژوهش پیش ­رو بررسی مفهوم روایتی است که به اشتباه در عرف اهل علم با عنوان «مداد العلماء افضل من دماء ­الشهداء» شناخته شده است. هر چند اصل مسئله مستند و درست می باشد، اما ظاهر آن در مجامع روایی شیعه به گونه دیگری گزارش شده است. برتری مرکب قلم دانشمندان دین بر خون شهیدان که در واقع به تراوشات قلم و سیاهه­های بر جای مانده از آنها اشاره دارد، مطلبی است که با روایات فراوانی که به جایگاه دانشمندان دین و ارزش کاری آنان پرداخته، قابل اثبات و تبیین است. نکته ای که ممکن است به عنوان یک اشکال در کنار چنین روایاتی مطرح شود، این است که چگونه امکان دارد جان­فشانی و جانبازی در راه حق در راستای مرزبانی از حدود و جان و نوامیس جامعه اسلامی، ارزشی کمتر از نگارش و پژوهش در جهت تبیین آموزه­ های دین و دفاع از آنها در برابر شبهات نظری و عملی داشته باشد؟ در واقع می­ باید به این مسئله پاسخ داد که آیا مرزبانی باورها برتر است یا مرزبانی وطن؟ و کدام­یک اصل و اساس و دیگری پیرو آن به شمار می­ آید؟ بی ­شک دانشمندان دین مسئولیت سنگینی را پذیرفته­ اند که در هر عصر و دوره­ ا ی می ­باید به مقتضیات آن زمان توجه نمایند و این مسئله در زمان کنونی با وجود خیزش جنگ نرم حساس­ تر است.

مرزبانی عقیده, مرکب قلم, جایگاه دانشمندان دین, هدایت فکری جامعه, شهادت, خون شهید