عباس مصلایی پور - دانشیار دانشگاه امام صادق
محمد برزگر - دانشجوی دکترای علوم قرآن و حدیث دانشگاه مذاهب اسلامی

آیات ۱۶-۱۹سوره مبارکه قیامت ازجمله آیاتی است که درخصوص معنای آن در میان مفسران و محققان بحث به درازا کشیده و دیدگاه های مختلفی درباره آن مطرح شده است. بیشتر مفسران این آیات را جملات معترضه ای درباره قرآن، در میان آیات مربوط به قیامت دانسته اند، اما برخی نیز این آیات را مربوط به موضوع قیامت و در صدد ترسیم صحنه ای از مواقف قیامت دانسته اند. مفسران و محققان برای همه این دیدگاه ها دلائلی را بیان کرده و گاه دیدگاهی دیگر را نیز رد کرده اند، اما به نظر می رسد، هیچ یک از این دیدگاه ها به رغم شهرت و کثرت نقل، مستند کافی نداشته و با ظواهر و سیاق آیات و برخی قرائن قرآنی و روایی همخوانی ندارد. نگارنده معتقد است آیات ۱۶-۱۹ سوره قیامت، در واقع توصیه ای به پیامبر اکرم(ص) در شتاب نکردن در ابلاغ آیات پانزده گانه ابتدای سوره قبل از اتمام سوره می باشد. در این مقاله، ابتدا هر یک از دیدگاه های مشهور را بیان کرده و نقد می کنیم، سپس دیدگاه جدید و توضیحات و مستندات آن را بیان می داریم.

سوره قیامت, رویکرد تدبری, رویکرد سیاقی, تناسب آیات, جمله معترضه