محمدرضا عطایی - محقق و نویسنده در علوم اسلامی

در این مقاله پس از تعریف لغوی دو کلمه ضحک (به معنای خنده کردن) و بکاء (گریه کردن)، با توجه به آیات قرآن، بخش خنده به عناوین فرعی: ۱- تعجب ۲- استهزاء ۳- شادی در رستاخیز ۴- محرومیت از خنده به سبب مجازات و بخش گریه نیز به عناوین فرعی ۵- تاسف ۶- نفاق ۷- فراق ۸- شناخت حق ۹- شوق و عرفان ۱۰- خوف از عذاب الهی ۱۱- مجازات عمل، تقسیم گشته است. در هر عنوان آیات مربوط به آن با توجه به تفاسیر مختلف آورده و تا حدودی با استفاده از روایات در هر مورد بحث و بررسی شده است. در پایان نیز بعد از بررسی بیشتر آیاتی که خنده و گریه در آنها به کار رفته، این نتیجه به دست آمده که در اسلام تنها تبسم در دنیا و خنده شادی مومنان در روز قیامت پسندیده است و گریه زمانی که از روی شناخت حق باشد، دارای ارزش فراوانی است.

خنده, گریه, ضحک, بکاء