رسم المصحف؛ ویژگیها و دیدگاهها

پیامبر اعظم(ص) همزمان و موازی با اقراء و قرائت قرآن بر مردم، نسبت به نگارش و جمع و تدوین قرآن در مجموعهای مدون و منظم به نام «مصحف» اهتمام فراوانی داشتند. از این رو، معلمان و مقریان قرآن صورت نوشتاری قرآن را همراه صورت قرائی(شفاهی) آن روایت میکردهاند. بدین ترتیب، یکی از دانشهای علوم قرآنی با عنوان علم «رسم المصحف» که آیین نگارش و آداب کتابت قرآن را بررسی و تحلیل میکند، شکل گرفت. علت تفاوت رسم الخط برخی کلمات قرآن با مرسوم القرائه آن، و جواز تغییر و تبدیل رسم الخط با هدف آسان سازی آموزش و ترویج قرآن، از سدههای نخستین اسلامی یکی از مهمترین موضوعات و مسائل علم «رسم المصحف» بوده است. این نوشتار با بررسی دیدگاههای مختلف درباره رسم المصحف، بر آن است روایات و دیدگاههایی که تفاوتهای موجود در رسم الخط قرآن را ناشی از خطای کاتبان وحی یا ناقص و ابتدائی بودن خط عربی میپندارند، تبیین و تحلیل کند و نادرستی آن را نشان دهد.

Keywords:

رسم الخط قرآن , قرائت و کتابت قرآن , آموزش و ترویج قرآن , سیره نبوی , اختلاف مصاحف , خط کوفی