حمیدرضا امتحانی - حشره شناسی کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم
مجید فلاح زاده - حشره شناسی کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم
عبدالنبی باقری - بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی هرمزگان
نجماناز طیب زاده - حشره شناسی کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم

بیماری جاروی جادوگر لیموترش Candidatus phytoplasma aurantifolia یکی از مهمترین بیماریهای لیموترش در جنوب ایران است که ناقل آن زنجرک Hishimonus phycitis (Distant) از خانواده Cicadellidae میباشد. تحقیق حاضر با هدف بررسی اثرات عصاره های چریش و آنغوزه روی زنجرک فوق طی سالهای 88 89 انجام گردید. تأمین زنجرک مورد نیاز تعدادی نهال 2ساله بکرایی Citrus reticulata که بوسیله توری با مش مناسب اسکرین شده بودند تهیه ، سپس زنجرکهایی با دستگاه دی وک (Echo ES-( 210 از باغات لیموترش آلوده منطقه رودان جمعآوری و روی آن- ها رهاسازی گردید. پس ازتکمیل سیکل زندگی از زنجرکهای بالغ تازه ظاهر شده استفاده گردید. بدین منظور پنج غلظت عصاره چریش شامل 1000 2000 8000 12000 16000 پی پی ام وعصاره آنغوزه با پنج غلظت 700000،600000،550000،500000،750000 پی پی ام و سم استامی پراید با دز توصیه شده در مقایسه با تیمار شاهد درقالب طرح کامل تصادفی با دو فاکتور زمان ( 24 و 48 ساعت) روی حشرات کامل زنجرک مزبور تست گردید با تجزیه واریانس داده ها در رابطه با درصد تلفات، مشخص گردید که هر دو فاکتور زمان نمونه برداری و تیمارهای به کار برده شده در سطح 1% اثر معنی داری دارد. در اثر متقابل این دو فاکتور چریش در بالاترین غلظت 16000 پی پی ام در 48 ساعت پس از آزمایش با 88/7% بیشترین درصد تلفات و کمترین اثر مربوط به شاهد با 1/2% است. سپس آنغوزه 50000 7پی پی ام با 67/8% تلفات بیشترین اثر را در بین تیمارها دارد. در مقایسه تیمارها سم استامی پراید 5% در هزار با آنغوزه 700000 و 750000 اختلاف معنی داری نداشته ولی با سایر تیمارها اختلاف معنی داری داشت. با در نظر گرفتن اثرات سوء زیست محیطی سموم بهترین گزینه در بین تیمارهای مورد آزمایش و تلفات 88/3% چریش16000 24 ساعت است.

زنجرک ،Hishimonus phycitis ناقل، عصاره های گیاهی، جاروک لیمو ترش