اشرف ترکیان - دانشیار، گروه زمین‎شناسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
نفیسه صالحی - دانشجوی دکترا، گروه زمین‎شناسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

آتشفشان های احمد آباد، طهمورث و قره طوره بخشی از مراکز آتشفشانی موجود در محور قروه- بیجار و جزیی از برونزد های ماگمایی بازوی شمالی زون سنندج سیرجان، با عنوان همدان-تبریز، را تشکیل می دهند. ترکیب سنگ های آتشفشانی بطور عمده بازالت و بافت های پورفیری، میکرولیتیک پورفیری و گلومروپورفیری به وفور قابل مشاهده هستند. فنوکریست های عمده شامل کلینوپیروکسن و الیوین می باشند. فراوانی کلینوپیروکسن در بازالت های قره طوره کمتر و کانی الیوین به عنوان فنوکریست عمده در سنگ های این مرکز آتشفشانی یافت می شود. درشت بلورهای کلسنوپیروکسن منطقه بندی عادی، در برخی موارد معکوس و آثار خوردگی خلیجی نشان می دهند، که حاکی از عدم تعادل با مذاب میزبان است. نتایج بررسی شرایط فیزیکوشیمیایی حاکم بر ماگما (دما و فشار) با استفاده از کانی کلینوپیروکسن حاکی از آن است که سنگ های آتشفشان های احمدآباد و طهمورث در دمای ۱۱۰۰ تا ۱۳۰۰ درجه سانتیگراد و فشار ۳ تا ۱۱ کیلوبار و بازالت های آتشفشان قره طوره در دمای ۸۰۰ تا ۱۱۰۰ درجه سانتیگراد و فشار ۰ تا ۳ کیلوبار تشکیل شده اند. . فوگاسیته بالای اکسیژن در این سنگ ها و هم سویی دما و فشار درشت بلورهای الیوین در این منطقه، با دما و فشار بلورهای کلینوپیروکسن در احمد آباد و طهمورث همگی نشان میدهند که بلورهای کلینوپیروکسن در منطقه قره طوره در اعماق کمتر و احتمالا در یک مخزن نیمه عمیق، شکل گرفته اند.

کلینوپیروکسن, ترموبارومتری, بازالت, قروه, کردستان