اسماعیل ابراهیمی - دانش آموخته دکتری علوم علف های هرز گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
ابراهیم ایزدی دربندی - دانشیار گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
فرشید معماریان - استادیار پژوهشکده علوم گیاهی، دانشگاه فردوسی مشهد

به منظور بررسی فلور و ساختار جوامع علف­های هرز مزارع و باغات شهرستان بردسکن، جمعیت علف­های هرز این شهرستان در ۱۰ محصول زراعی و باغی گندم، کلزا، چغندرقندپاییزه، پنبه، زیره­سبز، خربزه، پسته، انگور، انار و زعفران در سال ۱۳۹۵ مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه­برداری­ها به صورت تصادفی و در ادامه به صورت سیستماتیک و طبق الگوی w با استفاده از کادر ۵/۰ در ۵/۰ متر انجام شد. در این مطالعه ۱۰۶ گونه علف­هرز متعلق به ۳۰ خانواده گیاهی شناسایی شد که بیشترین تعداد گونه را تیره­های  Poaceae(۲۲ گونه)، Brassicaceae (۱۵ گونه) و Asteraceae (۱۳ گونه) به خود اختصاص دادند. از مجموع ۱۰۶ گونه گیاهی شناسایی شده، ۸۰ گونه (۴۷/۷۵ درصد) پهن­برگ و ۲۶ گونه (۵۳/۲۴ درصد) باریک­برگ بودند. از نظر چرخه زندگی ۸۲ گونه علف­هرز (۳۶/۷۷ درصد) یکساله و ۲۴ گونه (۶۴/۲۲ درصد) چندساله بودند. از نظر مسیر فتوسنتزی ۸۲ گونه (۳۶/۷۷ درصد) دارای مسیر فتوسنتزی سه­کربنه، ۲۳ گونه (۷/۲۱ درصد) چهارکربنه و یک گونه (۹۴/۰ درصد) دارای مسیر فتوسنتزی CAM بودند. در بین محصولات مورد مطالعه، بیشترین تعداد گونه علف­هرز متعلق به زعفران (۶۱ گونه) و پسته (۵۵ گونه) و کمترین تعداد گونه متعلق به پنبه (۲۶ گونه) و کلزا (۲۸ گونه) بود. در بین علف­های هرز پهن­برگ، تلخه، شاهی وحشی، شب­بوی صحرایی، سلمه­تره، خارشتر، کهورک، هفت­بند، پیچک، علف­شور، آتریپلکس و در بین علف­های­هرز باریک­برگ جوموشی، جودره، چچم، یولاف­وحشی، پنجه­مرغی و خونی­واش از نظر غالبیت نسبی، فراوانی و تراکم بوته در متر مربع بیشترین حضور و اهمیت را داشتند.

تراکم, شاخص غالبیت, فراوانی, مسیر فتوسنتزی