ماندانا گیتی زاده - موسسه آموزش عالی خرد بوشهر- ایران
محمد امامی - معاونت غذا و دارو، دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، ایران
علی رضا برمک - معاونت غذا و دارو، دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، ایران
غلامحسین محبی - مرکز تحقیقات زیست فناوری دریایی خلیجفارس، پژوهشکده علوم زیست پزشکی خلیجفارس، دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، بوشهر، ایران

پاتولین مایکوتوکسینی است که توسط گونه های مختلف از قارچ ها از جمله پنیسیلیوم اکسپانسوم تولید می شود. اکثر این قارچ ها روی میوه های فاسدشده به ویژه سیب، گلابی، انگور و هلو رشد می کنند. حداکثر میزان استاندارد جهانی حضور این توکسین در آبسیب و سایر آب میوه ها در حدود ۵۰ میلی گرم بر میلی لیتر می باشد. اندازه گیری مقدار این توکسین به دلیل اثرات زیانبار بر سلامتی دارای اهمیت فراوانی است. در این مطالعه میزان کاهش یا حذف غلظت های مختلفی از توکسین پاتولین توسط جلبک کاهوی دریایی با استفاده از روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا، مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که مقادیرغلظت های پاتولین ۱۰۰، ۲۰۰، ۴۰۰ میکروگرم بر لیتر، در تیمارهای مختلف جلبک کاهوی دریایی موجب کاهش چشمگیر و در مواردی، حذف کامل توکسین پاتولین گردید. بیشینیه حذف و یا کاهش پاتولین، در میزان ۰/۵ گرم از جلبک کاهوی دریایی و در بازه زمانی ۱۵ دقیقه بود. در این شرایط بهینه سازی شده بالاترین میزان کاهش مربوط به غلظت ۱۰۰ میکروگرم بر لیتر با ۹۴/۵۰±۵/۷۶ و کمترین میزان کاهش مربوط به غلظت ۴۰۰ میکروگرم بر لیتر با ۹۱/۰۵±۳/۰۹ بود. این روند کاهش مفیدبودن استفاده از جلبک کاهوی دریایی در کاهش میزان پاتولین در مواد غذایی خصوصا آب میوه ها را نشان داد.استفاده از جلبک کاهوی دریایی نسبت به پودر زغالفعال، که در مطالعات پیشین به عنوان جاذب جهت کاهش توکسین پاتولین صورت گرفته است، به دلیل داشتن فعالیت های متعدد از جمله اثرات آنتی باکتریال و غذا- دارویی ارجحیت دارد. علاوه بر این، تهیه و تولید پودر زغال فعال بسیار پرهزینه و وقت گیر می باشد و نیاز به مرحله فیلتراسیون قوی دارد. بر اساس نتایج، استفاده و کاربرد جلبک کاهوی دریایی به عنوان یک منبع مفید دریایی از دیدگاه تغذیه ای و صنعتی، می تواند دستاوردهای علمی قابل توجهی داشته باشد. علاوه بر این می تواند به عنوان یک کاهنده توکسین پاتولین مطرح باشد،وعلاوه بر کاهش یا حذف پاتولین، میتوان از خواص زیست پزشکی و غذا-دارویی آن نیز بهره جست.

جلبک کاهوی دریایی، توکسین پاتولین، جاذب زیستی.