محمود علیزاده ثانی - دانشجوی مرکز پژوهش های علمی-دانشجویی، دانشجوی دکتری بهداشت و ایمنی موادغذایی، دانشگاه علوم پزشکی تهران
آرزو خضرلو - دانشجوی کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشجوی دکتری بهداشت و ایمنی موادغذایی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز
میلاد توسلی - دانشجوی کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشجوی دکتری علوم وصنایع غذایی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز.
علی احسانی - استاد گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده تغذیه و علوم غذایی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران
غلامرضا جاهد خانیکی - استاد گروه بهداشت محیط/بهداشت و ایمنی موادغذایی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران.

فلورسانس که خود نوعی سنسور لومینسانس هستند، دستگاه ها و روش های آنالیزی هستند که مواد با خاصیت فلورسانس در تماس با یک عامل مبدل مناسب به منظور تشخیص غلظت و یا فعالیت گونه های شیمیایی در هر نوع نمونه غذایی یا بیولوژیکی به کار می روند. نانوسنسورهای فلورسانس بر پایه چارچوب های آلی-فلزی، انواع نانوذرات، آپتامرها و آنتی بادی ها برای تشخیص علائم فسفری قابل رویت و غیر قابل رویت، با استفاده از نور ماوراءبنفش بکار می روند. با توجه به دقت، صحت، حساسیت، اختصاصیت، شناسایی سریع و تکرارپذیری بسیار بالای نانوسنسورهای فلورسانس، انتظار می رود این نانوسنسورها جایگزین بسیار مناسبی برای شناسایی انواع آلاینده های غذایی و محیطی نسبت به روش های رایج اندازه گیری از جمله روش های مولکولی و کروماتوگرافی باشند. مایکوتوکسین ها دسته ای از مواد سمی و آلاینده مواد غذایی، خوراک دام و طیور هستند که به طور طبیعی از انواع خاصی از کپک ها (قارچ ها) شامل گونه های آسپرژیلوس، پنی سیلیوم و فوزاریوم به عنوان متابولیت های ثانویه تولید می شوند. از اینرو، شناسایی، کنترل و تعیین مقادیر این سموم در انواع مواد غذایی به منظور جلوگیری از بروز انواع بیماری ها و مسمومیت ها بسیار ضروری می باشد. امروزه از روش هایمختلف شامل الایزا، روش های کروماتوگرافی، و روش های مولکولی برای تعیین مقدار این سموم استفاده می شود؛ با این وجود، استفاده از این روش ها هزینه بر، زمانبر، نیازمند دستگاه های پیشرفته، مواد شیمیایی و انواع حلال و افراد متخصص می باشند. همچنین با توجه به ساختارهای متنوع این سموم، امکان استفاده از یک روش استاندارد برای تشخیص تمام مایکوتوکسین ها وجود ندارد و هر کدام از این سموم به روش های متفاوتی جهت شناسایی نیاز دارند. در نتیجه روش های مورد استفاده باید تکرار پذیر باشند و تجزیه و تحلیل آنها ساده باشد و بتوانند کمترین مقدار این سموم را در انواع مواد غذایی با ماتریکس های مختلف شناسایی و تعیین کنند. لذا در این مقاله خصوصیات و ویژگی ها، عوامل موثر در شناسایی و کاربرد نانوسنسورهای فلورسانس در شناسایی انواع مایکوتوکسین ها در مواد غذایی مورد بررسی قرار گرفته است.

مایکوتوکسین ها، ایمنی غذایی، آلاینده های مواد غذایی، نانوسنسورهای اپتیکال، پدیده فلورسانس، آنالیز مواد غذایی