قاسم بولو - دانشیار گروه حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
فرخ برزیده - دانشیار گروه حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
حمید اله یاری ابهری - دانشجوی دکتری گروه حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

هدف: هدف این تحقیق ارائه الگویی برای تشخیص و ارزیابی خطرهای تحریف بااهمیت ناشی از تقلب در حسابرسی صورت های مالی است. روش: به منظور دستیابی به این هدف، ابتدا پژوهش های انجام شده در این حوزه برای شناسایی شاخص های موثر بر ارزیابی خطر تقلب مطالعه و بررسی شد و با مصاحبه با خبرگان، شاخص های دیگر موثر بر ارزیابی خطر تقلب استخراج شد. نظر و عقیده خبرگان راجع به شاخص های استخراج شده از طریق پرسشنامه جمع آوری و با استفاده از روش دلفی فازی مورد اجماع قرار گرفت. پس از آن به منظور تعیین بار عاملی شاخص های هر یک از مولفه ها از آزمون تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. رابطه تاثیر شاخص های مختلف بر ارزیابی خطر تقلب در قالب الگو سازی معادلات ساختاری سنجیده و الگوی پژوهش ارائه شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که از تعداد ۱۶۲ شاخص استخراج شده از مبانی نظری و پژوهش های انجام شده و مصاحبه، در قالب ۵ مولفه، تعداد ۱۴۶ شاخص، اجماع عمومی گروه دلفی را کسب نمود و با انجام تحلیل عاملی مشخص شد تعداد ۱۴۴ شاخص از اهمیت کافی برخوردار بود. نتیجه گیری: مولفه های موثر بر ارزیابی خطر تقلب در حسابرسی صورت های مالی، به ترتیب اهمیت عبارت است از: ویژگی های صاحبکار، ویژگی های موسسه حسابرسی، ویژگی های کار حسابرسی، ویژگی های محیطی و ویژگی های شخصی حسابرس که حسابرسان باید برای ارزیابی خطر تقلب در حسابرسی صورت های مالی به نحو مناسب این شاخص ها را مورد توجه قرار دهند.

عوامل خطر تقلب, ارزیابی خطر تقلب, حسابرسی, روش دلفی فازی, مدل سازی معادلات ساختاری