شهناز هاشمی - دانشیار سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، گروه پژوهشی مشارکتها و ارتباطات و مدرس دانشگاه علمی کاربردی، ایران.
سمیه عبدالهی - دانشجوی دکتری علوم ارتباطات، دانشگاه آزاد واحد اردبیل، اردبیل، ایران.

یکی از مهمترین رسانه های اجتماعی، شبکه های اجتماعی اند که تعداد زیادی از کاربران اینترنتی در انواع مختلف آن ها عضویت دارند. شبکه های اجتماعی از سویی به عنوان یکی از رسانه های اجتماعی امکانات تعاملی قابل توجهی برای کاربران اینترنتی فراهم کرده است و در افزایش مشارکت شهروندان در برخی فرایندها موثر بوده و از سویی دیگر این شبکه ها با آسیب های گسترده ای درحوزه هایی از قبیل حریم خصوصی و اجتماعی شهروندان مواجه بوده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش شبکه های اجتماعی مجازی بر رفتار در ابعاد مختلف فردی و اجتماعی شهروندان صورت گرفته است. انجام پژوهش حاضر در بین شهروندان، اهمیت و ضرورت مضاعفی دارد؛ زیرا با وجود رسانه ها و فناوری های ارتباطی، پیوندهای سنتی تا حدودی تضعیف شده است و به نوعی شکل گیری اجتماعات در فضای مجازی، موجب شده است که اجتماعات در جهان واقعی، به تدریج کمرنگ و بی اهمیت شوند. در این پژوهش با روش کتابخانه ای و با استفاده از تحقیقات داخلی و خارجی معتبر، در مجموع تعداد ۶۷ کتاب و مقاله مورد بررسی قرار گرفت و با توجه به چارچوب پژوهش، در نهایت ۵۵ مقاله انتخاب شد. با استفاده از نتایج پژوهش به نظر می رسد بین استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با رفتار شهروندان در ابعاد فردی و اجتماعی، رابطه ای مستقیم وجود دارد و آگاهی دهی به مردم و اطلاع رسانی و نظارت کارشناسانه بر شبکه های اجتماعی می تواند با استفاده از امکانات و فرصت های ایجاد شده در شبکه اجتماعی، شرایط تقویت و گسترش رفتار و سبک زندگی سالم و بدون تنش را برای شهروندان مهیا کرده و تهدیدهای آن را با فرهنگ سازی تبدیل به فرصت نمود.

سنتز پژوهی، شبکه های اجتماعی، فضای مجازی، اینترنت، رفتار شهروندان.