تاملی بر شیوه طراحی نخستین قلم نستعلیق چاپی منسوب به چارلز ویلکینز در واژه نامه گلادوین (۱۱۹۲ ق./۱۷۸۰ م.)

Publish Year: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 460

This Paper With 15 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

این Paper در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JJHJOR-13-3_002

تاریخ نمایه سازی: 15 دی 1400

Abstract:

فونت منسوب به چارلز ویلکینز نخستین تلاش ها برای گذر از محدودیت های طراحی فونت چاپی نستعلیق، با ایجاد تغییراتی در شکل و ترکیب حروف، است. این پژوهش بر اساس منابع کتابخانه ای و به شیوه توصیفی-تحلیلی، در پی یافتن پاسخ به این پرسش انجام شده که ویلکینز از چه شیوه هایی برای مناسب سازی خط نستعلیق به منظور طراحی فونت و چاپ کتاب استفاده کرده است. به این منظور خط چاپی واژه نامه مختصر گلادوین (۱۱۹۲ ق./۱۷۸۰ م.)، نخستین کتاب چاپ سربی نستعلیق به دست ویلکینز، با اثری به خط نستعلیق از همان زمان مقایسه شده است. بدین منظور فونت نستعلیق مذکور با دفتر مفردات به خط عبیدالله حسینی شیرین رقم که اندکی بعد در انتهای کتابی چاپ شده به دست همو با عنوان گرامر زبان هندوستانی (لندن، ۱۲۴۲ ق./۱۸۲۶ م.) آمده، به منزله نزدیک ترین اثر در دسترس، مقایسه شد.یافته های این پژوهش بیانگر آن است که در فونت منسوب به ویلکینز برخی از اشکال مرسوم حروف حذف شده و برخی از اشکال در مواضع نامتعارف استفاده شده است. به علاوه، برخی از حروف در جهت ساده سازی تغییر کرده و شیوه های متنوع اتصال حروف محدود شده است. علاوه بر ترکیب حروف، در ترکیب سطرها هم تغییراتی رخ داده و کلمات درهم تنیده خط نستعلیق کتابت در یک سطر به کلمات مجزا و با فاصله غیراصولی در فونت چاپی تبدیل شده است.  

Authors

علی بوذری

استادیار گروه ارتباط تصویری و تصویرسازی، دانشکده هنرهای تجسمی، دانشگاه هنر، تهران، ایران، نویسنده مسئول.

مهدی صحراگرد

استادیار گروه معماری، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • افشار، ایرج (۱۳۳۷). «کهنه کتاب ها درباره ایران». یغما، ش. ...
  • بابازاده، شهلا (۱۳۷۸). تاریخ چاپ در ایران، تهران: طهوری ...
  • بختیاری، جواد (۱۳۶۴). «جوهره و ساختار هندسی خط نستعلیق»، فصلنامه ...
  • بلر، شیلا. ر. (۱۳۹۶). خوشنویسی اسلامی، ترجمه ولی الله کاووسی، ...
  • تربیت، محمدعلی (۱۳۱۰). «مبدع تاریخ ایرانشناسی در اروپ»، ارمغان، د. ...
  • کاسپور، هدی و چارئی، عبدالرضا (۱۳۹۸). «مطالعه تطبیقی شکل نقطه ...
  • جیمز، دیوید (۱۳۸۱). پس از تیمور، ترجمه پیام بهتاش، تهران: ...
  • خرنیمو، خاویر (۱۳۹۳). داستان مسیح، با مقدمه و اهتمام سیدمحمدحسین ...
  • ذکرگو، امیرحسین (۱۳۸۴). «لهجه نستعلیق: نظریه تاثیر لهجه­ها در شیوه ...
  • صحراگرد، مهدی (۱۳۸۷). مصحف روشن (معرفی برخی از نسخه­های خطی ...
  • غلامی جلیسه، مجید (۱۳۹۰). «تحقق رویای چاپ فارسی در شرق ...
  • فضایلی، حبیب­الله (۱۳۵۶). تعلیم خط، تهران: سروش ...
  • ___________ (۱۳۶۲). اطلس خط، تهران: سروشفلسفی، امیراحمد (۱۳۷۷). کشیده­ها: بررسی ...
  • قطاع، محمدمهدی (۱۳۸۰). «تحلیلی بر کرسی خط نستعلیق شیوه میرعماد»، ...
  • قلیچ­خانی، حمیدرضا (۱۳۹۲). محمدحسین کشمیری. تهران: پیکره ...
  • گلچین معانی، احمد (۱۳۴۷). گنجینه قرآن آستان قدس. مشهد: آستان ...
  • مارزلف، اولریش (۱۳۸۵). «نوپایی چاپ در ایران، تعریف و تخمین»، ...
  • محمود بن محمد (۱۳۷۲). «قوانین الخطوط». در نجیب مایل هروی. ...
  • م‍ی‍رزاب‍زرگ ق‍ائ‍م م‍ق‍ام ، ع‍ی‍س‍ی ب‍ن ...
  • ReferencesAbbas, Gh. (۲۰۱۸). “Nastaliq: A New Form of Art in ...
  • Afshār, I. (۱۹۵۸). “Kohne Ketāb-hā darbāre-ye Iran”, Yaghmā, ۱۱۷: ۱۲-۱۶ ...
  • Bābāzādeh, Sh. (۱۹۹۹). Tarikh-e chāp dar Iran, Tehran: Tahouri (Text ...
  • Bakhtiyāri, J. (۱۹۸۵). “Johare va sākhtār-e hendesi-ye khat-e nastaliq”, Faslnāme-ye ...
  • Blair, Sh. (۲۰۱۵). Khoshnevisi-ye islāmi, Translated by Valiallāh Kāvousi, Tehran: ...
  • Falsafi, A.A. (۱۹۹۸). Keshide-hā: barresi va shenākht-e keshide-hā dar khat-e ...
  • Fazāyeli, H. (۱۹۷۸(. Ta’alim-e khat, Tehran: Sroush (Text in Persian) ...
  • Fazāyeli, H. (۱۹۸۳). Atlas-e khat, Tehran: Sroush (Text in Persian) ...
  • Gholāmi Jalise, M. (۲۰۱۱). “Tahaqoq-e royā-ye chāp-e farsi dar sharq ...
  • Golchi Ma’ani, A. (۱۹۶۸). Ganjine-ye qorān-e āstān-e qods, Mashhad: Āstān-e ...
  • Green, N. (۲۰۰۹). “Journeymen, Middlemen: Travel, Trans-Culture and Technology in ...
  • Green, N. (۲۰۰۹). “The Development of Arabic-Script Typography in Georgian ...
  • Hossain, A. (۲۰۱۲). “Panchanan Karmakar”, In Banglapedia: National Encyclopedia of ...
  • Izadpanah, B. (۲۰۱۸). “Early Persian Printing and Typefounding in Europe”, ...
  • James, D. (۲۰۰۲). Pas az timur, Tranlated by Payām Behtāsh, Tehran: ...
  • Javier, J. (۲۰۱۴). Dāstān-e Masih, Interaction by Sayed Mohammad-Hosien Mar’ashi, ...
  • Kāspour, H., Abdolrezā Ch. (۲۰۱۹). “A Comparative Study of the ...
  • Kumar, S. (۲۰۱۵). “Gilchrist’s A Grammar of Hindoostanee Language: A ...
  • Lloyd, M. (۱۹۷۸). Sir Charles Wilkins, ۱۷۴۹-۱۸۳۶. Published in India ...
  • Mahmmoud Ibn M. (۱۹۹۳). “Qavānin al-khotout”. In Najib Mayel Heravi. ...
  • Marzolph, U. (۲۰۰۶). “Nomāyee chāp dar iran: t’arif va takhmin”, ...
  • Mirzā Bozorg Q, Isā Ibn H. (۲۰۱۴). Resāle-ye Jahādi-ye, Interaction ...
  • Nair, P. T. (۲۰۰۳). “Persian Printing and Press in Calcutta”, ...
  • Pickett, C. (۲۰۱۱). Bibliography of the East India Company: Books, ...
  • Qattā’a, M.M. (۲۰۰۱). “Tahlili bar korsi-ye khat-e nastaliq-e shive-ye miremād”, ...
  • Qilichkhāni, H.R. (۲۰۱۳). Mohammad-hosein keshmiri, Tehran: Paykare (Text in Persian) ...
  • Rehman, S.M (۱۹۷۹). Islamic Calligraphy in Medieval India, (Dacca: University ...
  • Rose, F. (۱۹۹۹). The Printed Bengali Character and its Evolution, ...
  • Saharāgard, M. (۲۰۰۸). Mosfah-e Roshan, Tehran: Matn (Text in Persian) ...
  • Shah, S.A. (۲۰۱۳). A History of Traditional Calligraphy in Post-Partition ...
  • Shaw, G. (۱۹۸۱). Printing Calcutta to ۱۸۰۰: A description and ...
  • Siraj al-Islam, M. (۲۰۱۲). “Wilkins, Sir Charles”, In Banglapedia: National ...
  • Taylor, B. (۲۰۰۲). Foreign-Language Printing in London, ۱۵۰۰-۱۹۰۰, Boston Spa: ...
  • Zekrgou, A.H. (۲۰۰۵). “Lahje-e nastaliq: nazareye-ye tasir-e lahje-hā dar shive-hā-ye ...
  • نمایش کامل مراجع