مریم حاجی زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات فارس
سیدعلی ابطحی - استاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات فارس، ایران
نجفعلی کریمیان - استاد، دانشگاه شیراز، دانشکده کشاورزی
احسان رنجبر - کارشناس ارشدGIS سنجش از دور، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس

نقشه تناسب اراضی برای یک محصول خاص، الگوی توزیع مناسب آن محصول را برای هر واحد نقشه در داخل یکایک واحدهای اراضی نشان می دهد. در این پژوهش برای دست یافتن به نتایج دقیق تر از سامانه اطلاعات جغرافیایی GISاستفاده گردید. حوضه آبخیز گاوکشک در استان فارس جهت انجام مطالعات خاکشناسی از قبیل مطالعه خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیکوشیمیایی، کانی های رسی و همچنین مطالعه تاثیر توپوگرافی در روند تشکیل و تکامل خاک و ارزیابی کیفی تناسب اراضی به روش پارامتریک با استفاده از GIS برای گیاه گندم انتخاب شد. با توجه به نتایج، از میان عوامل پنجگانه خاکسازی اثر عواملی همچون اقلیم، پوشش گیاهی، زمان و مواد مادری در ایجادتنوع میان خاکها کمتر بوده و بیشتر اختلاف خاکها بر اثر عامل پستی و بلندی است. به عبارت دیگر عمدهترین عامل خاکسازی که سبب ایجاد اختلاف در خصوصیات خاکهای منطقه شده است پستی و بلندی می باشد. نتایج ارزیابی تناسب اراضی نشان داد که عوامل محدود کننده تولید محصول زراعی در منطقه مورد بررسی، عبارتند از شیب،آهک، حجم سنگریزه سطحی و عمق خاک. کانی شناسی بخش رس خاکهای منطقه مورد مطالعه به وسیله پراکنش پرتو ایکس نشان داد که کانی های موجود در نمونه های گرفته شده از نظر نوع تقریباً یکسان بوده ولی میزان آنها در فیزیوگرافی های مختلف متفاوت است. با استفاده ازGISنقشه های تناسب اراضی بر اساس کلاس های مختلف تناسب تهیه گردید و با مقایسه آنها با تصاویر ماهواره ای که نشان دهنده وضعیت کنونی منطقه بودند میزان تطابق نقشه ها مشخص شد.

پیدایش خاک، تصاویر ماهواره ای، تناسب اراضی، کانی شناسی GIS