عاطفه عبدالسلامی - مربی گروه طراحی پارچه و لباس، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

منسوجات به عنوان یکی از نیازهای اساسی بشر و یکی از اختراعات پرکاربرد او، در طول تاریخ به شکل های مختلفی ارائه شده اند که در سه بخش تاریخی، تکنیکی و شیمیایی قابل مطالعه و بررسی هستند. از ابتدای اختراع دوک نخ ریسی در دنیای باستان تا قرن حاضر، علاوه بر نحوه و کیفیت بافت و نوع مواد مورد استفاده، فرهنگ و جغرافیای هر منطقه عواملی تاثیرگذار در چگونگی شکل گیری انواع مختلف پارچه هستند. از این روی، می توان این گونه نتیجه گرفت که انواع خاصی از منسوجات در دنیا، معرف و مولفه منطقه خاص جغرافیایی متعلق به آن هستند که در مناطق دیگر، شناخته نشده و مورد استفاده قرار نمی گیرند. در پژوهش حاضر، سعی شده است تا با استفاده از روش تحقیق کتاب خانه ای و مطالعه اسناد مربوطه، دو نوع مختلف از شنل های پرزدار مورد استفاده در قرون وسطی در کشورهای شمالی قاره اروپا، با نام های رایا و شاگی -که تاکنون کم تر در کانون توجه محققین قرار گرفته بوده اند- معرفی و تشریح گردند. پژوهش حاضر، به دنبال پاسخ گویی به این پرسش هاست: مبدا تاریخی و کاربرد این منسوجات خاص چیست؟ روش بافت شنل پرزدار شاگی چگونه است؟ و چرا این شنل دارای ارزش بیش تری از نظر دینی است؟ جامعه آماری این مقاله، برخی از معروف ترین شنل های پرزدار به جای مانده در کلیساها و موزه های مختلف جهان است که آن ها را با نمایش شنل های پرزدار در شش اثر مهم هنری قرون وسطی و رنسانس تطبیق داده است. پژوهش پیش رو، این دستاوردهای مهم تاریخ پارچه را در دو بخش مطالعات تاریخی و تکنیکی، مورد بررسی قرار داده و در نهایت، به تشریح بازسازی یکی از انواع گوناگون این منسوجات پرداخته است؛ تا از این طریق، بتواند علاوه بر جامع بودن مطالعات، افق های جدیدی برای پژوهشگران رشته های ذی ربط ایجاد کند. نتایج حاصل از این پژوهش، به رابطه مستقیم تولید شنل های پرزدار و تعالیم دینی اشاره دارد.    

شمال اروپا, منسوجات, شنل, پرزدار