ارزیابی تغییرات مکانی فسفر خاک فضای سبز درون شهری (مطالعه موردی: منطقه شش شهرداری شیراز)

از جمله موارد مهم که در توسعه پایدار محدوده های فضای سبز نقش موثری دارد، آگاهی از میزان عناصر غذایی خاک و بهینه سازی مصرف کودهای شیمیایی است. هم اکنون مصرف بی رویه کودها موجب آلودگی های زیست محیطی در فضای سبز درون شهری گردیده است. بر این اساس برای بهینه سازی مصرف کود نیاز به شناخت از وضعیت حاصلخیزی خاک فضای سبز درون شهری است و تهیه نقشه پراکنش عناصر غذایی بعنوان یکی از ابزارهای مناسب در این زمینه محسوب می گردد . هدف از این پژوهش ارزیابی پراکنش عنصر غذایی پرمصرف فسفر در حاصلخیری خاک با استفاده از تکنیک زمین آمار و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) می باشد. در این مطالعه به روش سیستماتیک تصادفی محدوده مورد مطالعه به شبکه ۲۰۰۰×۲۰۰۰ تقسیم و بعد از هر شبکه بسته به تراکم فضای سبز نمونه برداری تصادفی برداشت می شود . ثبت نقاط با استفاده از دستگاه GPS انجام گرفت سپس نمونه مرکب خاک از محدوده های فضای سبز منطقه شش شهرداری شیراز جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل گردید. برای تجزیه و تحلیل آمار ابتدا توزیع آماری داده ه ا تست شد و سپس نقشه پراکنش عناصر غذایی در محیط Arc GIS تولید شد. بر اساس نتایج دامنه تغییرات فسفر خاک در محدودهای فضای سبز منطقه مورد مطالعه زیاد است بطوریکه ما سه طبقه فسفر در سطح فضای سبز و کل منطقه شاهد هستیم . روند تغییرات فسفر از غرب به شرق بصورت شکل محدب است و کاهش جزئی در غرب منطقه دارد و همچنین از شمال به جنوب کاهش شدید میزان فسفر را دارد. فسفر تقریبا در تمام سطح فضای سبز بیش از ۱۰ppm است که این نشان می دهد، کمبود اساسی عنصر فسفر برای کاشت و نگهداری گیاهان و درختان فضای سبز وجود ندارد ولی در برخی اراضی به مصرف کود شیمیایی برای تقویت فسفر خاک نیز نیاز است و همچنین در ۶۲ درصد اراضی میزان فسفر مناسب است و افزایش مقدار فسفر تاثیری بر روند رشد گیاهان و درختان فضای سبز ندارد و شاید باعث سمیت غذایی نیز شود. نقشه پراکنش خاک در جهت مصرف بهینه کود آلی و شیمیایی و رشد مناسب گیاه برای دستیابی به توسعه پایدار فضای سبز می تواند کمک موثری به برنامه ریزان، متخصصان و کارشناسان فضای سبز نمایید.

Keywords:

تغییرات مکانی , زمین آمار , کریجینگ معمولی , نقشه حاصلخیزی , فسفر خاک فضای سبز