زینب مظفری خواه - استادیار گروه نقاشی، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران.

در طول تاریخ، هنر و آثار هنری، محمل مناسبی برای بیان مفاهیم و موضوعات مختلف، به خصوص موضوعات پیچیده ای مانند جنگ و انقلاب بوده اند. هنر انقلاب اسلامی و دفاع مقدس توسط هنرمندان جوان و متعهد و معتقد به آرما نهای اسلام و انقلاب از سال ۱۳۵۷ شکل گرفت. آثار این دوران، نشان دهنده تاثیر فضای حاکم بر این هنرمندان است. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی کاربرد ساختار و عناصر هنر ایرانی در نقاشی دوران انقلاب اسلامی جهت توسعه هنر ایرنی در جامعه )با محوریت نظریه امام خمینی در بیانیه ۱۳۶۷ خطاب به هنرمندان( است. پرسش پژوهش حاضر این است که هنرمندان سنتی به چه شکل از ساختار و عناصر بصری هنر ایرانی در جهت توسعه این هنر بهره برده اند؟ آیا این عناصر بصری سبب هویت بخشی به هنر سنتی دوران انقلاب اسلامی شده است؟ جهت دستیابی به پاسخ سوالات، اطلاعات مورد نیاز به شکل کتابخانه ای گردآوری شده و با رویکردی بنیادی و شیوه توصیفی- تحلیلی با محوریت قرار دادن نظریه امام خمینی (ره) در بیانیه ۱۳۶۷ به بررسی تاریخچه مختصری از هنر انقلا ب اسلامی، به تعریف سنت، هنر سنتی، پرداخته شده است. سپس به بررسی چگونگی حضور عناصر بصری هنر ایرانی در آثار نقاشان سنتی دوران دفاع مقدس و انقلاب اسلامی توجه شده است. پژوهش حاضر در نهایت چنین نتیجه میگیرد که هنرمندان سنت گرای انقلاب اسلامی با توجه به آرما نهای انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، از مجموع های از عناصر بصری سنتی و بومی که برآمده از باورهای مردم، احکام و اصول شرع، سخنان امام خمینی(ره) و تطبیق آنها با وقایع بزرگ تاریخ اسلام )واقعه ی عاشورا( است، بهره گرفته اند و اینگونه در راستای توسعه هنر ایرانی و نمایش هویت و معنویت حاکم در دوران انقلاب اسلامی، به زبان بصری خاص خود دست یافتند.

هنر انقلاب اسلامی، دفاع مقدس، هنر سنتی، سنت، عناصر بصری