مهرداد محرم زاده - استاد مدیریت ورزشی دانشگاه محقق اردبیلی
حجت رضازاده - کارشناسی ارشد مدیریت ورزشی دانشگاه تبریز
شهروز غایب زاده - دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی دانشگاه رازی

مقدمه: وندالیسم عبارت است از تخریب یا آسیب رساندن ارادی و آگاهانه به اموال و متعلقات عمومی و خصوصی بدون اینکه منافعی برای فرد به دنبال داشته باشد و بیشتر متوجه تلفن های عمومی، صندلی های مدارس و ورزشگاه ها، اتوبوس های شهری و مترو، پارک های عمومی، کیوسک های تلفن و به شکلی وسیع در ورزشگاه ها دیده می شود. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثرات وندالیسمی تماشاگران فوتبال بر فضاهای عمومی شهر می باشد.روش شناسی: پژوهش حاضر به واسطه هدف از نوع کاربردی و به واسطه روش از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و به روش ترکیبی کمی و کیفی صورت پذیرفته است. روش گردآوری داده ها بصورت میدانی (پرسشنامه و مشاهده) بوده است. روش تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات در پژوهش بر اساس آمار توصیفی و استنباطی (رگرسیون و همبستگی پیرسون) انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش، شامل کلیه افراد ۱۵ تا ۶۵ ساله منطقه ۲۲ شهرداری تهران می باشند (درحدود ۱۲۸/۹۵۸ نفر) که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، ۲۵۰ نفر محاسبه شده است. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن، توسط اساتید صاحب نظر و پایایی آن با استفاده از ضریب همبستگی آلفای کرونباخ ( = ۰/۸۱۲ آلفا) تائید شد.یافته ها: نتایج پرسشنامه از شهروندان در حوزه اثرات رفتارهای وندالیسمی تماشاگران فوتبال ورزشگاه آزادی در ابعاد فیزیکی، زیست محیطی و اجتماعی-فرهنگی می باشند. اثرات وندالیسمی تماشاگران ورزشی ورزشگاه آزادی بر ابعاد فیزیکی شهر، طبق نظر پاسخ دهندگان؛ بیشتر در شکستن صندلی های اتوبوس، شکستن و پاره کردن تابلوها و بنرها بوده، همچنین آلودگی صوتی، ریختن زباله در فضای شهری، آلودگی بصری نیز معیارهای زیست محیطی را تشکیل میدادند و سرانجام؛ کاهش امنیت اجتماعی، افزایش نزاع و درگیری های خیابانی، افزایش ترس در شهروندان و ایجاد حس بی مسئولیتی در سطح شهر از مهمترین معیارهای اجتماعی- فرهنگی به شمار می آیند.بحث و نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاکی از آن است که اثرات وندالیسمی تماشاگران ورزشی در ابعاد اجتماعی، فیزیکی و زیست محیطی بالا بوده، همچنین نتایج آزمون همبستگی نشان می دهد که عدم نظارت اجتماعی، کیفیت بصری نامطلوب فضای شهری پیرامون ورزشگاه و احساس ناکامی در استفاده از امکانات عمومی شهر، موجب افزایش رفتارهای وندالیسمی تماشاگران در فضای عمومی شهر در پیرامون ورزشگاه می باشند.

فضاهای عمومی شهری، تماشاگران فوتبال، منطقه ۲۲ شهرداری تهران، ورزشگاه، وندالیسیم