الهام سادات جعفریان شهری - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد

عرفان و تصوف و جنبه های مختلف آن در شمار موضوعاتی است که به خاطر ظرفیت های بالایی که برای پژوهش، نقد و بررسی دارد، از دیرباز بسیارموردتوجه پژوهشگران قرار گرفته. سال هاست در این سرزمین عرفا و صوفیه سلسله جنبان جریان های مختلفی بوده اند و میراث آنها از نسلی به نسلدیگر منتقل شده تا امروز که این میراث در اختیار ما قرار گرفته است. موضوعات مرتبط با حوزه عرفان و تصوف با توجه به قدمت و اهمیتی که دارندهماره دست مایه انواع پژوهش های ادبی، جامعه شناختی، دینی و ... بوده و آثار ارزشمندی در این زمینه به رشته تحریر درآمده. هرکدام از پژوهش هاییکه در این حوزه انجام شده، از منظرهای گوناگون به تبیین موضوع پرداخته اند و جنبه های مختلف و دیریاب این نحله را مورد نقد و بررسی قراردادهاند. اما شاید یکی از جنبه های مهم «تصوف» که کمتر موردتوجه و دقت پژوهشگران قرار گرفته، انجام پژوهش مستقل در مورد، سلوک و طریقت خاص صوفیان، آداب و نمودهای اجتماعی آن مانند: فتوت، صدقه، نکاح، سفر، صحبت، ضیافت و... باشد. قطعا توجه به این موضوعات در شناخت هرچه بهترمبانی عرفان و تصوف و تبیین جنبه های کمتر شناخته شده به دانش پژوهان و پژوهشگران کمک شایانی خواهد کرد. به همین جهت در این مقاله برآنیمبهصورت مختصر و گذرا به یکی از نمودهای اجتماعی «عرفان» و «تصوف» یعنی مبحث ضیافت، ارزش و جایگاه آن نزد صوفیه، تبیین مرز بین «صحبت» و «ضیافت»، آداب آن و دلایل متصوفه برای به جا آوردن این آداب، تاثیرات اجتماعی ضیافت، دلایل توجه صوفیان به ضیافت و رابطه بین ضیافت و کرامت در متون منثور صوفیانه بپردازیم و با توصیف کم و کیف مطالب گامی کوچک در جهت تبیین موضوع برداریم.

تصوف، عرفان، متصوفه، ضیافت، صحبت