نقش استعاره در فرهنگ کاوی زبان؛ مطالعه موردی استعاره «دنیا به مثابه بازار» در قرآن کریم از دیدگاه زبان شناسی شناختی- فرهنگی
Publish place: Journal of Quranic Literature، Vol: 8، Issue: 1
Publish Year: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 119
This Paper With 28 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_PAQ-8-1_011
تاریخ نمایه سازی: 19 دی 1400
Abstract:
در سالهای اخیر زبانشناسی شناختی خاصه بعد فرهنگی آن زمینه تحقیق و پژوهش در جنبههای مختلف زبان را فراهم آورده است که از آن میان” استعاره مفهومی” ابزاری راهگشاست؛ بدین صورت که از میان مفاهیم و ابزارهایی (نظیر "طرحوارههای شناختی" و "مقولههای شناختی") که زبانشناسی شناختی برای تحلیلهای زبانی بدست میدهد، استعارههای شناختی ابزاری برای تحلیل هر متن و از آن جمله متون کتابهای مقدس فراهم میآورد. چارچوب نظری پژوهش حاضر الگوی زبانشناسی فرهنگی مورد نظر شریفیان(۲۰۱۷) است که در آن، استعاره مفهومی نوعی ابزار تحلیل فرهنگی محسوب میشود. زبان و روش قرآن کریم عرفی و فرا عرفی است و بدیهی است که دلالتهای قرآن نیز بدین گونهاند تا با قسم عرفی آن بتوان مفاهیم مورد نظر را برای عموم مخاطبان تبیین نمود. با لحاظ نمودن فرهنگسازی استعارهها و همچنین استفاده عرب از این بلاغت بیانی، خداوند متعال در قرآن کریم جهت تغییر الگوهای ذهنی و رفتاری انسانها، نه تنها این صنعت را تخطئه نکرده، بلکه آن را تایید نموده است. در این پژوهش یکی از استعارههای مفهومی قرآن کریم یعنی "دنیا بازار است" مورد بررسی قرار گرفته است. پرسشهای اصلی تحقیق عبارتند از اینکه استعاره دنیا به مثابه بازار به چه تعداد و به چه هدفی در قرآن کریم به کاربسته شده است و بسامد وقوع و رخداد آن در چه نوع از سورههایی بیشتر است و با استفاده از مبانی زبانشناسی شناختی- فرهنگی چه تبیینهایی میتوان برای طرح آن در این کتاب ارائه کرد. روش تحقیق هم تحلیل محتوا (به منظور تخمین و سنجش میزان بسامد وقوع این استعاره در متن قرآن کریم) و هم تحلیل کیفی (به منظور ارائه تبیینهای فرهنگی- شناختی در دلایل به کارگیری این استعاره در متن قرآن کریم) است. پیکره تحقیق تمام آیات قرآن است. آیات حاوی عناصر واژگانی مربوط به بازار و کسب و کار استخراج شدهاند و بسامد وقوع این استعاره در هریک از این سورهها تعیین شده است. نتایج نشان میدهد که ۲/۲ درصد آیات قرآن حاوی چنین استعاره مفهومی هستند. همچنین یافتهها نشان میدهند که تعداد این استعارهها در سورههای مدنی بیشتر از سورههای مکی است، چراکه با توجه به نقش و اهمیت بازار و تجارت در زندگی و حیات اعراب در صدر اسلام و نیز به طور کلی با توجه به اهمیت آن در تامین نیازهای فیزیولوژیک انسان عامل تحولات تاریخی- اجتماعی در یک سرزمین را میتوان به مثابه متغیری مستقل لحاظ کرد.
Keywords:
Authors
معصومه مهرابی
استادیار زبان شناسی، گروه آموزش زبان و زبان شناسی، دانشگاه آیتا... بروجردی، بروجرد، ایران.
ایوب امرائی
استادیار علوم قرآن و حدیث، گروه علوم قرآن و حدیث. دانشگاه آیت ا.. بروجردی، بروجرد، ایران.
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :