اشرف السادات موسوی لر - استاد گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران
فروغ خبیری - دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران، نویسنده مسئول.

رسانه به عنوان واسطی برای انتقال افکار و اطلاعات، مفهومی گسترده است که همراه با تحولات هر دوره، تغییر کرده و به همین دلیل، تعریف واحد و جامعی برای آن وجود ندارد. در هنر معاصر، رسانه­های هنری در مواردی ادغام شده، مرزهای آنها محو گردیده و از دل آن­ها اشکال جدیدی ظهور کرده­اند. پرسش آن است که مخاطب انواع هنری جدید، به چه نحوی با آن­ها ارتباط برقرار می­کند و امر ادراک اثر هنری چگونه میسر می­گردد؟ این مقاله با هدف تبیین تحولات ادراک هنر در رسانه­های هنری جدید با رویکرد پدیدارشناسی مرلوپونتی، در پی آن است که معنا و جایگاه مفهوم رسانه در هنر را مورد بررسی قرار داده و نشان دهد، جریان­های مسلط هنری، چگونه مرزبندی­های رسانه­ها در هنر را تحت شعاع قرار داده­اند. پدیدارشناسی توصیفی، به عنوان رویکرد مقاله، شامل بررسی، تحلیل و توصیف مستقیم رسانه، به نحوی آزاد از پیش­فرض­های پیشین است. رویکردی که با مشخصه­ی عدم تعین هنر معاصر، در تناسب است. این پژوهش یک بررسی توصیفی-تحلیلی از متون و داده­هایی است که توضیح­دهنده­ روند تحول ادراک مخاطب آثار هنری در رسانه­های جدید هنری است. نتیجه­ی یافته­ها، نشان می­دهد که با تغییر کارکرد رسانه در هنر، تجربه­ی ادراک اثر هنری، امری است که تنها، به واسطه رسانه، میسر نمی­شود. رسانه­های هنری -که عامل برقراری ارتباط و ادراک هنری بودند- در هنر رسانه­های جدید، مادیت­زدایی شده­اند و مخاطب، با تجربه­ی ادراکی خود، اثر را تکمیل می­کند.  

هنر رسانه جدید, ادراک هنر, پدیدارشناسی, مرلوپونتی