هادی عمرانی - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
محمود صادقیان - گروه پترولوژی و زمین شناسی اقتصادی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران
محمد محجل - بخش زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
مریم بلاغی اینالو - گروه پترولوژی و زمین شناسی اقتصادی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران
محمود صادقیان - دانشگاه صنعتی شاهرود - دانشکده علوم زمین
حبیب اله قاسمی - شاهرود- بلوار دانشگاه- دانشگاه صنعتی شاهرود- دانشکده علوم زمین

مجموعه دگرگونی دلبر (بیارجمند) در ۱۳۰ کیلومتری جنوب شرق شاهرود در حاشیه شمالی ایران مرکزی قرار دارد. این مجموعه از سنگ های متاپلیتی، متاماسه سنگی، متاکربناتی و متابازیتی تشکیل شده است. شواهد صحرایی نشان می دهد پروتولیت این مجموعه، تناوب شیل و ماسه سنگ همراه با لایه های کربناته در بخش های بالایی بوده که توسط تعدادی دایک دیابازی به سن اواخر نئوپروتروزوئیک-اوایل کامبرین قطع شده اند. این توالی رسوبی و دایک های دیابازی تزریق شده در آنها، متحمل دگرگونی ناحیه ای دما-فشار متوسط (نوع بارووین) شده اند. محدوده های دمایی به دست آمده از کالیبراسیون های مختلف زوج گارنت-بیوتیت و فشارهای برآورد شده با روش GBPQ برای این سنگ ها بیانگر آن است که میکاشیست ها و گنیس های گارنت دار به ترتیب در شرایط دمایی ۴۶۸ تا ۴۹۸ و ۶۴۰ تا ۷۰۶ درجه سانتیگراد و فشارهای ۴/۶ تا ۲/۷ و ۴/۸ تا ۲/۱۳ کیلوبار (رخساره های شیست سبز و آمفیبولیت فوقانی) دگرگون شده اند. افزایش دما و فشار مبین رخداد دگرگونی ناحیه ای پیشرونده است که تا رسیدن به دمای ذوب و شروع آناتکسی پیش رفته است. مذاب های فلسیک حاصل، ساختارهای میگماتیتی متنوعی را در سنگ های متاپلیتی و متاسمیتی ایجاد کرده و به صورت گرانیت ها و لوکوگرانیت های آناتکسی تجلی یافته اند. نتایج سن سنجی با روش U-Pb بر روی گنیس ها و گرانیت های این مجموعه، سن های ۷/۴± ۵۴۱ تا ۹/۹ ± ۵۴۷ میلیون سال (معادل با اواخر نئوپروتروزوئیک-اوایل کامبرین) را نشان می دهد. با مقایسه داده های سنی به دست آمده با محدوده سنی مجموعه های دگرگونی و گرانیتوئیدهای مشابه در سایر نقاط ایران، می توان رخداد دگرگونی ناحیه ای در مجموعه دلبر را به کوهزایی پان آفریکن نسبت داد.

پترولوژی, سن سنجی ایزوتوپی U-Pb, ترموبارومتری, سن سنجی ایزوتوپی U, Pb, دگرگونی ناحیه ای, مجموعه دلبر, شاهرود, پهنه ایران مرکزی