زهرا قره چاهی - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
قدرت ترابی - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
محمد سیاری - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

سنگ های ولکانیک ائوسن بلوک پشت بادام در مناطق ساغند (کوه خشومی)، الله آباد و چاپدونی (استان یزد) رخنمون های بسیار خوبی دارند. این سنگ ها در پنج فاز ولکانیسم متفاوت به وجود آمده اند که عبارتند از: ۱- در منطقه الله آباد که سه فاز ولکانیسم متفاوت وجود دارد: ۱-۱: فاز نقطه ای (مرکزی) آندزیتی، ۱-۲: فاز خطی اول با ترکیب آندزیت و ۱-۳: فاز خطی دوم با ترکیب آندزیت بازالتی. ۲- سنگ های آندزیت تا آندزیت بازالتی منطقه چاپدونی. ۳- سنگ های آندزیتی منطقه ساغند. بر اساس بررسی های صحرایی و آزمایشگاهی تنها در منطقه ساغند شواهد آلایش به خوبی مشخص و گویای سرعت اندک صعود ماگما در این ناحیه است. کمترین حجم سنگ های ولکانیک ائوسن، در منطقه الله آباد رخنمون دارد که طی یک فاز نقطه ای و دو فاز خطی به وجود آمده اند. همچنین، بیشترین حجم سنگ های ولکانیک ائوسن بلوک پشت بادام در منطقه چاپدونی دیده می شود که نشانه فعالیت شدید گسل چاپدونی است. مشاهده نشدن شواهد آلایش در بررسی های صحرایی سنگ های مناطق الله آباد و چاپدونی بیانگر سرعت بیشتر صعود ماگما در این مناطق نسبت به منطقه ساغند است. شواهدی مانند وجود زنولیت ها و زنوکریست ها، تشکیل کلینوپیروکسن های ریز اطراف زنوکریست های کوارتز، وجود بافت های غربالی و آنتی راپاکیوی، خوردگی خلیجی کوارتزها و همچنین، منطقه بندی نوسانی پلاژیوکلازها، رخداد آلایش در منطقه ساغند (کوه خشومی) را تایید می کند. بررسی شیمی کلینوپیروکسن ها و بیوتیت ها نشان از شباهت این سنگ ها به سنگ های کالک آلکالن قوس های آتشفشانی قاره ای دارد.

آلایش ماگمایی, سنگ های ولکانیک ائوسن, الله آباد, چاپدونی, ساغند, کوه خشومی, بلوک پشت بادام