منیر مجرد - گروه زمین شناسی دانشگاه ارومیه، آذربایجان غربی، ایران
محسن موذن - گروه زمین شناسی دانشگاه تبریز، آذربایجان شرقی، ایران
محسن موید - گروه زمین شناسی دانشگاه تبریز، آذربایجان شرقی، ایران

با هدف تعیین زادگاه سنگ های رسوبی دگرگون شده در همتافت شاهین دژ واقع در شمال غرب ایران، مطالعاتی بر روی شیمی سنگ کل متاپلیت های منطقه صورت گرفت. ژئوشیمی عناصر اصلی، سنگ رسوبی اولیه را بیشتر از نوع شیل ارزیابی می کند. بررسی اکسیدهای عناصر اصلی، واسطه و کمیاب (مانند K۲O، TiO۲، Rb و Ni) ماهیت حدواسط تا اسیدی در حد آندزیت تا ریوداسیت را برای سنگ آذرین مولد این رسوبات نشان می دهد. درجه دگرسانی شیمیایی (CIA) سنگ آذرین اولیه در حد متوسط به بالا و پلاژیوکلاز آن از نوع آندزین تا الیگوکلاز بوده است. بر مبنای اکسید عناصر اصلی، محیط تکتونیکی تشکیل رسوبات اولیه حاشیه فعال قاره مشخص شده است. نمونه های مطالعه شده در مقایسه با متوسط پوسته قاره ای، آنومالی منفی شدیدی از Ca و Sr تهی شدگی مختصری از Nb و Mn و غنی شدگی متوسطی از Y، Ba و Al و عناصر واسطه نشان می دهند. یکنواختی الگوی نمودار چند عنصری برای همه نمونه های مورد مطالعه نشان می دهد عوامل ترمودینامیکی دما و فشار، مهم ترین نقش را در پیدایش پاراژنزهای متفاوت کانیایی ایفا کرده و متغیر ترکیب سنگ کل ثابت بوده است. نمونه های معرف در نمودارهای سازگاری در محدوده مشابهی قرار می گیرند که این مساله نشان دهنده یکسانی تقریبی ترکیب سنگ کل در متاپلیت های دارای پاراژنزهای متفاوت است. بر اساس مقاطع ترکیبی استاندارد، پاراژنزهای Ms+Bt+St و Ms+Bt+St+Ky در دما و فشار تخمین زده شده در مطالعات قبلی در حال تعادل و پایدار بوده اند. 

پاراژنز کانیایی, درجه دگرسانی, زادگاه رسوبی, شاهین دژ, متاپلیت, محیط تکتونیکی