محمد محمدزاده رهنی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیروان
حسن فریدی - واحد شیروان

بحث مشروعیت عبادات اطفال یکی از سوالات مهم در مباحث فقهی بوده و فقهای عالیقدر شیعه درباره آن آرای متفاوتی ابراز کرده­اند. از آنجا که کودکان همچون زمین حاصل­خیزی هستند که تربیت صحیح آنها موجب سعادت و تربیت ناصحیح موجب شقاوت خواهد بود، لازم است تا والدین با توجه به آموزه­های دینی به تربیت آنها توجه نموده و همت گمارند. یکی از آموزه­های شرعی درباره کودکان آشنا کردن و وادار نمودن آنها به عبادات و مخصوصا نماز است و مسلما پاسخ به این سوال که آیا این عبادات مشروعیت دارد یا خیر می­تواند تاثیر بسزایی در انگیزه کودک در انجام عبادات و نیز ارائه چهره­فقهی مناسب در این مساله داشته باشد. در این مقاله اثبات کرده­ایم که عبادات­ کودکان دارای امر شرعی­ بوده و مشروعیت و استحباب شرعی دارد. در این رابطه به دلیل­هایی همچون عمومیت ادله تکالیف، عمومات و اطلاقات غیرتکلیفی که دلالت بر تشویق و کسب ثواب دارند، آیاتی از قرآن که دلالت بر عدم تضییع پاداش کسانی که عمل خوبی را انجام دهند، موثر بودن عبادات طفل به مانند برخی فعالیت­های حقوقی او، روایاتی که مستقیما کودک را امر به عبادت کرده و یا مشروعیت عبادت او را پذیرفته است و نیز دلیل عقل و قاعده لطف استناد شده است. بنابراین وجوب عبادات در حق کودک از باب امتنان از کودک برداشته­شده و مشروط به بلوغ گردیده­است اما استحباب و مشروعیت آنها باقی است. 

کودک, عبادت, مشروعیت, استحباب, امتنان, تکلیف