ملیحه اسماعیلی - دانشجوی دکترا، گروه زمین شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
محمد لطفی - استاد، گروه زمین شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
نیما نظافتی - استادیار، گروه زمین شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

کانسار مس خلیفه لو (جنوب خاوری زنجان) یک نمونه از ذخایر رگه ای با میزبان آتشفشانی است که در زون متالوژنی طارم و در البرز باختری (شمال باختر ایران) واقع شده است. زون طارم به طور عمده از نهشته های آتشفشانی و ولکانوکلاستیک  سازند کرج ( ائوسن آغازی تا میانی) تشکیل شده است. از نظر موقعیت چینه شناسی سازند کرج به دو عضو کردکند و آمند تقسیم شده است. عضو آمند بر روی عضو کردکند قرار گرفته و به ۶ واحد Ea۱ تا Ea۶ تقسیم شده است. ذخیره مس خلیفه لو در واحد های Ea۵ و Ea۶ از عضو آمند جای گرفته است. سازند کرج توسط توده های نفوذی بزرگ و کشیده با گرایش کالک آلکالن قطع شده است. سنگ میزبان ماده معدنی توف های سبز و ندرتا آندزیت ها هستند. الگو های عناصر نادر خاکی در نمونه های مورد مطالعه، نشان دهنده بی هنجاری منفی عنصر Eu است که ناشی از تجزیه پلاژیوکلاز هاست. در تمامی نمونه های سنگی مورد مطالعه، غنی شدگی از عناصر نادر خاکی سبک (LREE) و عناصر  لیتوفیل بزرگ یون (LILE) و نیز تهی شدگی از عناصر با شدت میدان قوی (HFSE) مشاهده می شود.  این مسئله احتمالا نشان‎دهنده منشا مشترک این سنگ هاست. کانه های اصلی شامل کالکوپیریت، بورنیت، کالکوسیت و کوولیت و کانی های گانگ شامل کوارتز، سریسیت و کلسیت هستند. در این مقاله منشا سیالات کانسار ساز و ژنز کانسار مس خلیفه لو با استفاده داده های ایزوتوپی گوگرد و اکسیژن مورد بررسی قرار گرفته است. مقادیر ایزوتوپ گوگرد کالکوپیریت ۲- تا ۳/۵- در هزار است. با توجه به مقادیر منفی ایزوتوپ گوگرد و وجود پیریت های فرامبوییدال در توف ماسه ای میزبان کانه زایی، می توان گفت سولفید های ذخیره خلیفه لو توسط سیالاتی تشکیل شده اند که گوگرد آنها از یک منبع رسوبی مشتق شده است. مقادیر ایزوتوپ اکسیژن کوارتز ۳/۱۲ تا ۳/۱۴ در هزار و مقادیر δ۱۸O سیالات محاسبه شده از نمونه های کوارتز در گستره ۶/۰ تا ۶/۳ در هزار هستند. با استفاده از داده های ایزوتوپ اکسیژن منشا سیالات کانه ساز در کانسار مس خلیفه لو سیالات جوی- سازندی معرفی شده است. این تحقیق نشان‎دهنده شباهت کانسار خلیفه لو با ذخایر رگه ای تیپ کوردیلرایی (cordilleran) است.

خلیفه لو, ذخیره مس, زون طارم, ایزوتوپ گوگرد و اکسیژن, ذخیره رگه ای