احمد رضایی جمکرانی - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه قم (نویسنده مسئول)
علی چراغی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه قم

«وجه غالب» یا «عنصر غالب» یکی از مفاهیم اساسی در نظریه فرمالیسم و مولفه برجسته هر اثر هنری است که بر دیگر اجزا و عناصر آن اثرگذار است و موجب تحول و دگرگونی آن ها و مرکزیت معنایی در اثر و انسجام ساختاری آن است. هدف پژوهش پیش رو بررسی عنصر غالب در آثار محمود دولت­آبادی، با تاکید بر جای خالی سلوچ، است. آثار او از جنبه­های گوناگون روان شناختی و جامعه­شناختی شایسته تامل اند؛ اما، به نظر می­رسد وجه غالب این آثار «جدال سنت و مدرنیته» باشد که در سایه آن، سایر موضوعات ازجمله خشونت علیه زنان و بحران هویت و فقر معنادارتر می شوند. بر اساس نتایج پژوهش، این عنصر غالب (جدال سنت و مدرنیته) به صورت­های مختلف انزوا، طردشدگی، نفی اراده، بحران هویت و... متجلی شده است. 

عنصر غالب, سنت, مدرنیته, جای خالی سلوچ, دولت آبادی