محمد حق شناس - دکترای معماری، مدرس دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز،
محمد روسفید - کارشناس ارشد معماری، دانش آموخته دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز
روح اله پوزش - کارشناس ارشد معماری، دانش آموخته دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز

تجربه کاری در تمامی رشته های دانشگاهی به عنوان رابط بین نظریه پردازی و عمل فنی ایفای نقش می کند و معماری نیز از این قضیه مستثنی نیست. آموزش حرفه ای پیش از ورود به بازار کار درقالب واحد درسی«کارآموزی» در مقاطع «کاردانی» و «کارشناسی ناپیوسته» معماری مطرح شده است. با این حال اجرای این واحد درسی با چالش هایی مواجه بوده و سبب شده تا این واحد درسی نتواند بازدهی مدنظر را در ارتباط با صنعت ساخت وساز ایجاد کند. در این پژوهش به کمک پرسش نامه، مشکلات آموزشی دوره کارآموزی را از دانش جویان و فارغ التحصیلان رشته معماری و راهکارهای پیشنهادی آنها برای به حداقل رساندن این مشکلات را پرسیده ایم. نتایج نشان داد بیش از ۸۷٪ پرسش شوندگان ترجیح میدادند اطلاعات در زمینه معماری را با درگیرشدن در فعالیت های حرفه ای طراحی و اجرا کسب کنند و فقط ۱۳٪ از آنها گذراندن صرف گذراندن واحدهای دانشگاهی را برای این امر مناسب میدیدند. به عبارت دیگر، اغلب آنها به اهمیت واحد کارآموزی واقف بودند. باوجود این، از دیدگاه آنها مشکلاتی نظیر عدم امکان تخصیص زمان کافی برای این درس (به دلیل تداخل واحد کارآموزی با سایر واحدهای دانشگاهی)، عدم امکان ارتباط موثر با استاد درس، و متناسب نبودن موضوعات معرفیشده توسط دانشگاه با نیازهای بازار کار را به عنوان مشکلات سیستم موجود پیاده سازی واحد کارآموزی ذکر میکردند. آنها پیشنهاد میکردند واحد کارآموزی حتیالامکان به بعد از سپریشدن واحدهای دانشگاهی موکول شود، در این درس نیز از استادان متخصص استفاده شود و در پایان پروژه از دانشجویان دفاعیه خواسته شود تا کیفیت این واحد درسی افزایش یابد. همچنین باتوجه به ناآشنا بودن برخی از دفاتر معماری با مسئولیت هایی که باید در طی دوره به دانش جویان محول شود، پیشنهاد شده یک سری دفاتر مرکزی بهمنظور جذب کارآموزان این رشته شناسایی و معرفی شوند. نتایج این پژوهش میتواند به اجرای بهتر واحد درسی کارآموزی در رشته معماری و رفع مشکلات آن کمک کند.

دوره کارآموزی، آموزش معماری، یادگیری درحین کار، آموزش فنی-حرفه ای، آموزش استاد-شاگردی