به کارگیری چلیپا در معماری با ارائه مصادیقی در شهر یزد

چلیپا همواره جایگاه ویژه ای را در بین اساطیر ایران و جهان دارا بوده است. در ایران که یکی از قدیمی ترین پایگاه های پرستش خورشید می باشد،چلیپا رایج ترین صورتی است که در کنار دیگر نقوش منتزع از خورشید،دستمایه صنعتگران و هنرمندان در دوره های مختلف جهت تزیین قرارگرفته است. این نقش مایه به مرورزمان و متناسب با جهان بینی انسان ایرانی در پهنه فرهنگی این سرزمین،تغییر شکل یافته و با صورت های متنوعی نمایانده شده. امروزه نیز می توان چلیپا را در صنایع دستی و تزئینات معماری نواحی مختلف ایران،به ویژه ناحیه یزد مشاهده کرد. در این مقاله تلاش شده است پس از بررسی مفهوم چلیپا و همچنین سیر تحول آن در ایران،تنوع این نگاره در صنایع دستی و تزیینات معماری یزد نیز موردبررسی قرار گیرد.نتایج حاصل از این پژوهش حاکی است از اینکه ، چلیپا رابطه ی خاصی با آرامگاه ها و مقبره های مذهبی دارد.کاربرد نقش های چلیپایی در این مکان ها به همراه یک ترکیب پیچیده معنادار با نقش های هندسی دیگر دیده می شود. تکرار این نقش ها به همراه نقش های شمسی و یا دایر ه ای ،گویای مفاهیم عمیقی می شوند که به راحتی قابل فهم نیستند.

Keywords:

چلیپا , گردونه مهر , یزد , تزیینات معماری , صنایع دستی..