هادی رضایی راد - استادیار و هیات علمی گروه شهرسازی دانشگاه بوعلی سینا -
احمدرضا آقامحمدی - دانشجوی مهندسی شهرسازی دانشگاه بوعلی سینا -

در میزان مصرف انرژی ساختمان ها، عوامل بسیار زیادی دخیل هستند که یکی از مهم ترین و پایه ای ترین آنها، فرم شهری می باشد. در حالت کلی فرم شهر بر بسیاری موارد و مسائل شهر، تاثیرگذار است و این موارد بطور مستقیم یا غیرمستقیم مصرف انرژی در ساختمان را تحریک می کند. در کل میتوان آنها را به دوبخش عوامل موثر بیرونی(اقلیم، جزیره گرمایی شهری و ...) و عوامل موثر درونی(تراکم، استفاده از نورمصنوعی و ...) تقسیم بندی نمود. در پژوهش حاضر عوامل بیرونی و درونی و میزان اثرگذاری آنها بر یکدیگر و بصورت توامان در میزان مصرف کلی انرژی در ساختمان و با استفاده از روش فراترکیب برسی شد. نتایج حاصله حاکی از آن است که اگرچه تراکم در اقلیم گرم نیز تاثیرات زیادی دارد اما در اقلیم سرد، میزان تراکم ساختمان ها باید با حساسیت بیشتری برنامه ریزی شود چرا که از یک طرف گرمایش نور خورشید به نسبت مناطق گرم، کمتر است و اگر متراکم سازی بیش از حد مطلوب باشد موجب سایه اندازی ساختمان ها بر یکدیگر و تقاضای انرژی بیشتر برای گرمایش و نور مصنویی در اکثر فصول سال می شود و از طرفی ایجاد پدیده ی وارونگی هوا در مناطق سرد، شایع تر است و با افزایش مصرف انرژی، آلودگی بیشتری منتشر شده و موجب تشدید این پدیده می شود و شهرها بشدت دچار چالش شده و میزان مصرف انرژی برای تهویه مطلوب هوا در ساختمان ها افزایش پیدا می کند و تمام این عوامل می تواند عامل ایجاد چرخه ی تاثیر گذاری بر سایر عوامل مخرب باشد.

فرم شهری، مصرف انرژی، جزیره گرمایی شهری، تراکم ساختمانی، تغییرات آب و هوایی