علی سراج زاده - دانشجوی کارشناسی ارشدگروه معماری و انرژی، موسسه آموزش عالی دانش پژوهان پیشرو،
فاطمه السادات مجیدی - استادیار گروه معماری، واحدخوراسگان دانشگاه آزاد اسلامی

ایجاد شرایطی که افراد در فضاهای داخلی بنا از لحاظ دما و حرارت احساس آسایش نمایند ، یکی از مقولات مورد توجه همیشگی معماران می باشد. این آسایش می تواند از طریق تجهیزات مکانیکی فراهم گردد و یا این که تاکید اصلی در ایجاد چنین شرایطی بر اجزاء معماری ساختمان باشد. یکی از این اجزاء که تاثیر شگرفی بر ایجاد آسایش حرارتی در فضاهای داخلی بنا دارد، پنجره می باشد. مسئله اصلی این پژوهش این است که طراحی پنجره در مقوله آسایش حرارتی ساختمان ها بسیار حائز اهمیت است . در پژوهش پیش رو، به این مقوله پرداخته شده است که چگونه می توان با در نظر گرفتن تحلیل های اقلیمی و تاثیر مستقیم آن بر موضوع طراحی پنجره ها، فضاهای داخلی را به شرایط آسایش حرارتی نزدیک نمود. به منظور تدقیق مسئله، تحقیق بر شهر اصفهان متمرکز شده است و ساختمان های مسکونی با ارتفاع چهار تا هفت طبقه-که اصطلاحا میان مرتبه خوانده می شوند- که سهم زیادی ازکل ساختمان های مسکونی شهر اصفهان را در بر می گیرد، مدنظر قرار گرفته است. به منظور پیاده سازی نتایج مورد نظر نیز، سایتی در شهر اصفهان در نظر گرفته شده و یک مجتمع مسکونی در آن طراحی و تحلیل گردیده است. در این تحقیق، محدوده آسایش حرارتی فضاهای داخلی شهر اصفهان تعیین گردیده و سپس رابطه میان متغیرهای اقلیمی شهر اصفهان (شامل نمودار تابش خورشید ، رطوبت نسبی، سرعت و جهت وزش باد و ...) با یکدیگر و میزان تاثیرگذاری آنها بر آسایش حرارتی فضای داخلی بناهای مسکونی بررسی گردید. نتایج این پژوهش کاملا کاربردی می باشد، به نحوی که از آن می توان در طراحی پنجره ها در بیشتر ساختمان های مسکونی اصفهان بهره مند گردید. مطابق نتایج این تحقیق، پنجره هائی که رو به سمت باد غالب فصول سرد(جنوب غربی) هستند،باید برای فصول سرد سال در مقابل نفوذ باد سرد محافظت گردند که بهترین راهکار آن استفاده از پنجره های دوجداره با درزبندی مناسب می باشد. همچنین برای محافظت پنجره های اضلاع شمال شرقی و جنوب غربی از تابش های صبح و عصر سایه بان های مناسبی تعبیه گردد. در تابستان، پنجره های رو به باد غالب تابستانی (شرق و شمال شرق) باید در مقابل نفوذ هوای گرم و گرد و خاک که از سمت شرق و شمال شرق(کویر) می وزد محافظت گردند که راهکار آن نیز کوچک انتخاب کردن این پنجره ها و درزبند بودن آنها است. از نقطه نظر تهویه نیز مناسب است که در ساختمان های مسکونی اصفهان پنجره ها به صورت دو به دو در مقابل یکدیگر قرار گیرد تا امکان کوران و تهویه در مواقع مورد نیاز فراهم گردد. این قرارگیری دو به دو بهتر است هماهنگ با جهت وزش باد غالب باشد.

طراحی توصیفی پنجره، ساختمان مسکونی میان مرتبه، ، شرایط آسایش حرارتی، اصفهان