اکرم بیات - دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگ اه علم و صنعت ایران
سیدمجید مفیدی شمیرانی - دانشیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگ اه علم و صنعت ایران

از دوره پهلوی اول به بعد مفاهیم معماری و شهرسازی غرب خود را به شهرهای ایران کشانید، و ساختار شهرها را تحت تاثیر خود قرار داد و بافتهای تاریخی مورد تغییرات متعدد قرار گرفتند. میدان به عنوان فلکه و خیابان برای عبور سریع ماشین جای خود را باز کردند. در این میان محلات شهری بدون برنامه منطقی توسط خیابانها از میان رفتند و اطراف آنها بدون توازن پراکنده شدند. در حقیقت توجه به ساختارهای کهن محلات، حفظ، احیا ء و ساماندهی شالوده های بنیادین آ نها میتواند به تداوم حیات بیشتر یک محله کمک کنند و نهایتا منجر به حفظ و احیا ء استخوان بندی اصلی پیکر شهر شود. از دیگر سو، از جمله فرصتهای نوین اقتصادی، اجتماعی و اکولوژیکی که به دلیل نیازها ی جهانی به شدت در حال رشد و گسترش است، میتوان از صنعت گردشگری نام برد. گردشگری عادی در بر گیرنده آمیز های از فرصتها و تهدیدها برای مناطق حفاظت شده است. این در حالی است که اکوتوریسم در تلاش است تا فرصتها در این مناطق را افزایش داده و تهدیدها را کاهش دهد. درواقع اگر فرصتی تحقق یابد، این فرصت یک منفعت است و اگر نتوان مانع تهدیدی شد، این تهدید به یک هزینه تبدیل خواهد شد. اکوتوریسم همواره با سودآوری دایمی و حتمی همراه نیست، موفقیت آن بستگی به نحوه مدیریت و برنامه ریزی دارد. عدم دقت در برنامه ریزی یا اجرای ضعیف طرحهای توسعه اکوتوریسم میتواند آن را به طرحهای معمولی گردشگری تبدیل کند که تمام تاثیرات منفی گردشگری را به همراه دارد. از این روی، مقاله پیش رو در نظر دارد تا با مرور مهمترین و اثرگذارترین اندیشه ها در حوزه طراحی شهری بصورت عام و توسعه اکوتوریسم بصورت خاص، به ارائه چارچوبی قابل اتکا در حوزه توسعه و ساماندهی دهکده های شهری بپردازد .

اکوتوریسم، توسعه فضای شهری، ساماندهی فضای شهری، دهکده شهری