پرویز امانی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، ایران،
پیام خسروی نیا - استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، ایران،
صباح محمدی - استادیار گروه مهندسی و مدیریت منابع آب، دانشگاه توسعه دانش سنندج، ایران،

رودخانه ها، سیستم های پیچیده و پویای اکو هیدرولوژیک بوده که تحت تاثیر فعالیت های انسانی قرار دارند. امروزه فعالیت های اقتصادی - اجتماعی باعث تغییراتی در اکوسیستم های رودخانه ای شده است؛ بنابراین احیا و حفاظت از رودخانه ها جهت بهره برداری بهینه و پایدار از این منابع اهمیت ویژه ای پیدا کرده است. باتوجه به مشکلات متعددی که در مدل سازی آزمایشگاهی رودخانه ها وجود دارد لذا در این تحقیق، شبیه سازی هیدرولیکی جریان در رودخانه حسین آباد سنندج در استان کردستان حدفاصل دو ایستگاه هیدرومتری حسین آباد و خلیفه ترخان در بازه ای به طول ۱۲ کیلومتر به ازای دبی با دوره بازگشت های مختلف ۲، ۵، ۱۰، ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ ساله در حالت ماندگار با نرم افزار HEC-RAS و الحاقیه HEC-GEORAS و با کمک نرم افزار ArcGIS انجام شد. اطلاعات موردنیاز برای شبیه سازی و اجرای مدل شامل داده های هندسی، هیدرولیکی و شرایط مرزی هستند. دبی با دوره بازگشت های مختلف توسط نرم افزار EasyFit با بهترین توزیع آماری (Lognormal ۳P) تعیین گردید. نقشه های پهنه بندی سیلاب در محیط نرم افزار GIS با کمک HEC-GEORAS بعد از بازدیدهای میدانی اصلاح و نهایی شد. نتایج حاصل از مدل، مقاطع عرضی تراز سطح آب، سرعت جریان، عمق جریان و عدد فرود برای سیلاب با دوره بازگشت های مختلف هستند. نتایج مطالعه حاضر پهنه بندی های سیلابی را در بازه مطالعاتی رودخانه حسین آباد نشان می دهد و ضمن تعیین نواحی در معرض خطر سیلاب، نتایج آن را می توان در اختیار سیاست گذاران قرارداد تا ارزیابی خطرات ناشی از سیلاب را در روند برنامه ریزی و توسعه برای کاهش خطرات سیلاب مدنظر قرار دهند.

رودخانه، شبیه سازی، تراز سطح آب، ضریب زبری، مدل عددی