فرحناز طهیری - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری دانشکده معماری و هنر دانشگاه گیلان، رشت، ایران
حمزه غلامعلی زاده - استادیار و عضو هیات علمی دانشکده معماری و هنر دانشگاه گیلان،ایران

به دلیل روند رو به افزایش جمعیت سالمند و تاثیر آن بر جامعه، توجه به ابعاد مختلف زندگی آنان یک ضرورت است. در بررسی های میدانی صورت گرفته، مشاهده شد که اغلب سالمندان ساکن در مراکز نگهداری، از حس سرزندگی مناسبی برخوردار نیستند. ایجاد حس سرزندگی در سالمندان صرف نظر از سایر عوامل، به محیط کالبدی آنان، بستگی دارد. لذا پرسش اصلی تحقیق مبتنی بر آن است که چه عواملی از محیط نگهداری کالبدی سالمندان، می تواند در ایجاد و افزایش حس سرزندگی آنان، موثر باشد. از آنجایی که احراز هویت فرد در ارتباط با خود و عوامل محیطی، به عنوان یکی از فاکتورهای موثر، می تواند در ایجاد حس سرزندگی موثر باشد؛ در این مقاله به موضوع اثرات عوامل موجود- (نمادها و نشانه ها)- در محیط کالبدی مراکز نگهداری سالمندان، پرداخته شده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و شیوه تحلیل آن از طریق استدلال منطقی است. در این ارتباط مقایسه و ارزیابی اطلاعات حاصل از داده ها که از طریق مرور متون و اسناد مرتبط، جمع آوری گردیده؛ صورت می پذیرد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که صرف نظر از سایر عوامل مداخله گر به کارگیری نمادها و نشانه ها در محیط کالبدی مراکز نگهداری سالمندان به نحوی که از قابلیت های مناسب تداعی گری برخوردار و امکان فهم صریح و آسان آن از سوی مخاطبین امکان پذیر باشد، می تواند در ایجاد و افزایش احراز هویت و در نتیجه ارتقای حس سرزندگی سالمندان نقش موثری ایفا نماید.

سالمندان، هویت، نماد، حس سرزندگی