سیدمحمدباقر حسینی - استاد گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه فردوسی مشهد
جواد غلامعلی زاد - دانشجوی دکترای رشته زبان و ادبیات عربی، دانشگاه فردوسی مشهد

ازدهر الشعر العربی بخراسان خلال القرنین الرابع والخامس الهجریین، واصبحت خراسان بذلک ملتقی الادباء والشعراء فی تلک الفتره. من الالوان الشعریه التی ازدهرت وتطورت فی خراسان الهجاء، وهو من الفنون القدیمه التی نعهده منذ العصر الجاهلی. ینشا عاده حینما یصطدم الانسان بواقع یثیر فیه السخط والغضب، فیجعله یعبر عن هذا الغضب بالاشاره حینا، وبالتصریح حینا آخر، وبالکلام البذیء طورا، وباسلوب عفیف طورا آخر.والقصد من هذا المقال هو البحث عن الهجاء فی شعر خراسان خلال القرنین الرابع والخامس، کازهی العصور الادبیه فیها، وتبیینه من ناحیه الاسباب التی ادت الی ظهور هذا الفن الشعری مثل: الحریه وظلم العمال، وهکذا تبیینه من حیث الانواع؛ کهجاء الافراد وهجاء المدن واهلها، واخیرا تبیین اسلوبه من حیث استخدام الصنائع الادبیه فیها کالتضمین والجناس بمختلف انواعها؛ وذلک لکی تتبین لنا مکانه الهجاء فی شعر خراسان، وکذلک مدی اسهام شعراء هذه المنطقه فی تطویره.  

الشعر, الهجاء, خراسان, اسلوب الهجاء