فهیمه سراج - گروه زراعت، پژوهشکده ژنتیک و زیستفناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، ساری، ایران
همت اله پیردشتی - گروه زراعت، پژوهشکده ژنتیک و زیستفناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، ساری، ایران
یاسر یعقوبیان - گروه زراعت، پژوهشکده ژنتیک و زیستفناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، ساری، ایران
ولی اله قاسمی عمران - گروه زراعت، پژوهشکده ژنتیک و زیستفناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، ساری، ایران

برای بررسی اثر همزیستی قارچ اندوفیت Piriformospora indicaبر برخی ویژگی های رویشی و فیزیولوژیک گیاه دارویی استویا (Stevia rebaudiana Bertoni) در شرایط تنش هم زمان شوری و خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و در سه تکرار در آزمایشگاه کشت بافت پژوهشکده ژنتیک و زیستفناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری انجام شد. عاملهای آزمایش، سه سطح پتانسیل اسمزی (صفر، ۵- و ۱۰- بار)، سه منبع اسمزی NaCl (N)، مانیتول (M) و NaCl+ مانیتول (Na+M) و تیمار همزیستی قارچی در دو سطح بدون تلقیح و تلقیح قارچ P. indica بود که به مدت یک ماه به گیاهچهها اعمال شد و سپس صفات رویشی و فیزیولوژیک اندازهگیری شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که برهم کنش سطوح، منبع اسمزی و همزیستی قارچی در بسیاری از صفات بررسی شده، معنیدار است. قارچ P. indicaدر سطح اسمزی ۵- بار با کاربرد مانیتول و ترکیب هم زمان دو منبع اسمزی (Na+M)، وزن خشک برگ (به ترتیب ۱۱۲ و ۱۵۶) و بخش هوایی (به ترتیب ۴۹ و ۱۴۴ درصد) را نسبت به شاهد افزایش داد. در مجموع، قارچ P. indica در بیشتر سطوح و منابع اسمزی مطالعه شده، رشد رویشی اندامهای گیاهی را بهبود بخشید که بیشترین اثر مثبت آن در تنش خشکی ناشی از مانیتول و همچنین ترکیب هم زمان NaCl و مانیتول (Na+M) و بهویژه در تنش اسمزی متوسط (۵- بار) مشاهده شد. بنابراین، نتایج این پژوهش، کارایی مثبت تلقیح قارچ P. indica در افزایش تحمل گیاه دارویی استویا نسبت به تنش اسمزی بود. 

قارچ اندوفیت, گیاه دارویی استویا, نشت الکترولیت, مانیتول, همزیستی قارچی, NaCl