ماریه سیدقریشی - دکتری فلسفه و کلام اسلامی، استادیار گروه اخلاق و منابع اسلامی، دانشگاه تهران
عبدالله عمادی - دانشجوی دکتری مدرسی معارف با گرایش اخلاق اسلامی، دانشگاه تهران

هدف: مطلوب هر «هدایتگری اخلاقی»، این هدف است که مخاطب، آن را بپذیرد؛ به گونه ای که «نگرش» یا «رفتار» او را تغییر دهد. یکی از عوامل متقاعدگری مخاطب، شخص هدایتگر است. این پژوهش کیفی به دنبال شناسایی و تحلیل علمی ابعاد منش هدایتگر اخلاقی متقاعدکننده در جامعه کنونی بود. روش: این تحقیق از نوع کیفی است و به روش داده بنیاد با رویکرد دینی صورت پذیرفت. منابع داده ها عبارت بودند از قرآن، روایات و مصاحبه؛ که در سه مرحله کدگذاری شده و یافته های آن در نهایت، مدل پارادایمی منش هدایتگر اخلاقی متقاعدگر با رویکرد دینی را تبیین کردند. یافته ها: هدایتگری متقاعدگر، یک رابطه یاورانه مبتنی بر زمینه دوگانه خردمندی- قدرتمندی است؛ «مقوله مرکزی» منش هدایتگر متقاعدگر، اخلاق یاورانه است که شامل مقوله های مهرورزی، انصاف، خوش خلقی و صداقت می شود. همچنین توان دوگانه هدایتگر در خردمندی و قدرتمندی به عنوان «زمینه» تاثیرگذار بر فرایند متقاعدگری به عنوان «راهبرد» است و ساختار و محتوای ارتباط آنها به عنوان «شرایط میانجی» عمل می کنند و به «پیامد» اقناع مخاطب می انجامد. نتیجه گیری: منش هدایتگر اخلاقی با متقاعدسازی مخاطب ارتباط دارد و شکل دهی آن در چارچوب مفهومی ارائه شده، زمینه ساز تقویت نیروی انسانی هدایتگری در جامعه خواهد بود.

منش اخلاقی, هدایتگر اخلاقی, متقاعدگری, اخلاق هدایتگری, روش داده بنیاد