خدایار ابیلی - فوق دکتری آموزش عالی در کشورهای جهان سوم(یو.سی.ال.ای)، استادتمام گروه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران. تهران، ایران.
علیرضا نصیری فیروز - کاندیدای دکتری مدیریت آموزش عالی، دانشگاه تهران
جواد پورکریمی - دکتری مدیریت آموزشی و دانشیار گروه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، عضو هیئت علمی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران. تهران، ایران.
محمدرضا کرامتی - دکتری برنامه ریزی درسی و دانشیار گروه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، عضو هیئت علمی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران. تهران، ایران.

دانشگاهها و موسسات آموزش عالی با چالشهایی همچون افزایش رقابت، کمبود منابع و گوناگونی در تقاضای مشتری با توجه به خدمات درخواستشده روبهرو میباشند که ضرورت توجه به فرهنگ ناب در موسسات آموزش عالی را نشان میدهد. هدف: هدف عمده از ارائه این مقاله، شناسایی و بیان مولفههای فرهنگ ناب در دانشگاهها و موسسات آموزش عالی بود؛ به طوری که احترام به افراد، بهبود مستمر و حذف اتلاف محقق شود. روش: این مطالعه از روش کیفی و مرور نظاممند با هدف کاربردی استفاده کرد. مرور نظاممند جامعی از فصلنامهها، کتابها و رسالهها صورت گرفت که از پژوهش پایگاه دادههای مختلف با استفاده از سه کلید واژه «فرهنگ، ناب، آموزش عالی» و ارجاعات مرتبط بین سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۱ صورت گرفت. در مجموع، ۶۰ منبع(۵۱ مقاله، شش کتاب و سه رساله) تجزیه و تحلیل شدند. معیارهای انتخاب اسناد، همراستایی عنوان، چکیده و محتوا با فرهنگ ناب در آموزش عالی بود. یافتهها: نتایج نشان داد که هفت بعد شناساییشده، فرهنگ ناب را در آموزش عالی شکل میدهند که عبارتند از: ارزشهای محوری، اصول ناب، رهبری، افراد، کار تیمی، ارتباطات با محیط و مصنوعات. به طور کلی، به نظر میرسد فرهنگ ناب، زمانی که برای بهبود عملیاتهای اجرایی و دانشگاهی در آموزش عالی به کار برده میشود، ارزش مهم و قابل اندازهگیری داشته باشد. نتیجهگیری: استفاده از مفهوم فرهنگ ناب در آموزش عالی، به صورت فزایندهای موضوع مقبول مطالعات پژوهشی بوده است. تاکید برای گسترش فرهنگ ناب و ارزشهای محوری آن باید مورد توجه قرار گیرد.

فرهنگ ناب, بهبود مستمر, احترام برای افراد, موسسات آموزش عالی