سعید شیرازی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی(ره) شهر ری

تغییرات سریع نظام سکونتی در کشور و گسترش روز افزون شهرنشینی و تاثیرپذیری شهرها از تحولات ملی، بین المللی و جهانی و به ویژه طرح بحثهای مربوط به جهانی شدن و جایگاه شهرها در این فرایند و همچنین نارساییهای موجود در نظام فعلی شهرسازی و برنامه ریزی شهری در کشور، نیاز به برخورد سیستمی و جامع با مقوله شهر و برنامه ریزی شهری می باشیم. مدیریت شهری و نظام و ساختار حاکم بر آن از مهم ترین چالش های مرتبط با شهر و شهرسازی و شهرداری در ایران است. نظام مدیریت شهری می تواند بر ارتباط بین انسان و محیط، کیفیت محیط زیست شهری، توسعه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی شهرها، چگونگی روابط متقابل سیاسی - اجتماعی و... تاثیر مستقیم و عظیمی بگذارد. در این بین آسیب شناسی اجتماعی مفهوم جدیدی است که در قرن نوزده از علوم زیستی اخذ شده و به معنی علمی است که برای مطالعه و ریشه یابی بی نظمی های اجتماعی به کار می رود. هدف مقاله حاضر آسیب شناسی اجتماعی از منظر برنامه ریزی شهری می باشد. نتایج نشان می دهد متاسفانه، شهرنشینان در شهرهای کشور نیز با فرهنگ و نگرش خاص و تاریخی خود، نسبت به شهر و شهرداری، آمادگی مشارکت در برنامه ها (طرح ها)ی شهری را ندارند. الگوی توسعه شتابان شهرنشینی در ایران با آسیبهای اجتماعی زیادی همراه شده است. هم اکنون شهرها به ویژه کلان شهرها در تهدید بروز جرم و جنایت و ناهنجاری اجتماعی قرار دارند. در این میان سکونتگاههای غیر رسمی در درون خود به بازتولید آسیب های اجتماعی می پردازند. انطباق و سازگاری در این سکونتگاهها بسیار پایین است و مردمی که از فرهنگهای متفاوت و نگرش های متفاوت مجبور به زندگی در حاشیه شهرهای بزرگ شده اند، اغلب نه با تفاهم بلکه با تخاصم در کنار یکدیگر زندگی می کنند و طبیعی است که آن ها احساس امنیت را تجربه نمی کند، طبیعی است که خانواده و فرزندان بیشترین آسیب ها را در حاشیه شهرها می بینند.

برنامه ریزی شهری، مهارت های زندگی، آسیب شناسی