پهنه بندی انواع فرسایش و هوازدگی در ایران با استفاده از مدل پلتیر

از آنجایی که اقلیم به عنوان یک فرآیند شکل زایی بیرونی نقش موثری بر اشکال و لندفرم های ژئومورفولوژیکی دارد. در این تحقیق سعی بر آن است که بااستفاده از مدل ژئومورفولوژیکی- اقلیمی پلتیر(۱۹۵۰) انواع هوازدگی و فرسایش در ایران بررسی و در نهایت پهنه بندی شوند. انواع مختلف فرسایش و هوازدگی وپهنه بندی دقیق از آنها از حیث شناسایی بهتر محیط و جلوگیری از مخاطرات وارده به ابعاد مختلف زندگی انسان، مسئله اساسی در این پژوهش است . روش کار در این پژوهش، بر پایه مطالعات کتابخانه ای می باشد به گونه ای که اطلاعات میانگین دما و بارش سالانه ۱۰۰ ایستگاه سینوپتیک که شامل تمامی استان های کشور می باشد (بجز استان البرز) از سایت آب و هواشناسی چهار محال و بختیاری استخراج شده است . خروجی این تحقیق تولید نقشه های هم دما ، همبارش، یخ زدگی، هوازدگی شیمیایی، فرسایش آبی، فعالیت باد، حرکات توده ای و انواع هوازدگی می باشد که توسط نرم افزار Arc Gis ۱۰.۴.۱ و مدل های شش گانه پلتیر تولید شده اند. با توجه به هدف و کارکرد مدل پلتیر در این تحقیق، تنها به اطلاعات میانگین دما و بارش سالانه ایستگاه ها بسنده می کنیم. که همین امر باعث می شود دقت کار در پهنه بندی پایین آید .نتایج حاصله از این تحقیق نشان میدهد که به دلیل تنوع آب و هوایی و شرایط جغرافیایی خاص ایران، مثل گستردگی در طول و عرض های مختلف جغرافیایی ، شاهد مدل های مختلف فرسایش و هوازدگی در بین این ایستگاه ها هستیم .لیکن کمترین فراوانی ،مربوط به شرایط یخ زدگی می باشد که به دلیل دمای پایین تنها در یک ایستگاه استان چهارمحال و بختیاری دیده می شود. همچنین هوازدگی شیمیایی ، به دلیل بارش بالا تنها در ایستگاه بندر انزلی دیده می شود. عمده ایستگاه های کشور از نظر فرسایش ، در گروه فرسایش بادی و آبی و از نظر هوازدگی ، در گروه هوازدگی خیلی کم قرار می گیرند.

Keywords:

فرسایش , هوازدگی , پلتیر , ایران