مالک رفیعی - کارشناس محقق بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات ،آموزش و ترویج کشاورزی ، تبریز، ایران
جمشید یاراحمدی - استادیار پژوهشی بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران
رحیم کوشایان - کارشناس بخش بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران
عباس علیشاهی - کارشناس بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران

شناسایی عوامل موثر در وقوع زمین لغزش های موجود در یک حوضه آبخیز و پهنه بندی خطر آن از فاکتورهای اساسی جهت دستیابی بهراهکارهای کنترل این پدیده و انتخاب مناسب ترین و کاربردی ترین گزینه موثر می باشد. از این رو، این تحقیق با هدف شناسایی عوامل موثر درایجاد زمین لغزش و مشخص کردن مناطق دارای پتانسیل جهت پیشگیری وقوع زمین لغزش در حوضه های شمال طرح آبخوانداری انجام شد. بهاین منظور ابتدا مهمترین عوامل موثر در رخداد زمین لغزش شناسایی و سپس نقشه های پراکنش در حوضه مطالعاتی در محیط Arc GIS تهیه وخصوصیات مربوط به هر یک از این واحد ها شناسایی گردید. سپس با استفاده ازدستگاه GPS تعداد ۱۱ نقطه در منطقه لغزشی واقع بودند برداشتو در محیط GIS جانمایی شد, نهایتا به منظور شناخت روابط بین خصوصیات مختلف مورفومتری آنها از تحلیل های آماری در محیط نرم افزاریSPSS استفاده شده است. نتایج تحلیل های کمی نشان داد که رابطه مثبت و معنی دار بین طول لغزش های منطقه و حجم توده لغزش وجود داردبدین مفهوم که با افزایش طول لغزش حجم توده لغزش نیز افزایش خوهد یافت این موضوع بامیزان همبستگی (۰/۸۷) و در سطح معنی دار کامل ۱۰۰% و با حدود اطمینان ۹۹% برای لغزش های مورد بررسی را نشان می دهد. نهایت این لغزش ها متعددی که در آن حوضه وجود دارد باررسوبدهی حوضه را افزایش داده و هر ساله بعد از بارش های بهاری و پاییزی شاهد ورود حجم زیادی از رسوبات به پشت و داخل ابنیه ها و سازههای هیدرولیکی ایستگاه آبخوانداری تسوج هستیم که خسارات زیادی از لحاظ پایداری سازه ها و بار مالی سنگینی جهت نگهداری آنها به وجود می آورد.کلید واژهها:

زمین لغزش حوضه آبخیز ، آبخوانداری تسوج، Arc GIS