بررسی پیامدهای سیاسی فضایی رویکرد امنیتی در مرز مشترک ایران و افغانستان (محدوده مورد مطالعه: استان خراسان رضوی جمهوری اسلامی ایران و ولایت هرات جمهوری اسلامی افغانستان)

هرگاه از امنیت ملی سخن گفته می شود، اولین و مهمترین شاخصه آن، حفظ تمامیت ارضی کشور می باشد که این امر مستلزم کنترل وحفاظت مطلوب از مرزها و جلوگیری از تمامی عوامل تهدیدزا به منظور ایجاد امنیت مطلوب در مرزها است. یکی از دغدغه های اصلی نظامجمهوری اسلامی ایران حفظ امنیت به ویژه امنیت سخت در مرزهای خود است. یکی از مرزهای چالش برانگیز ایران، مرزهای شرقی ایرانبه ویژه مرز ایران با کشور افغانستان است. اصولا عوامل مختلفی می تواند امنیت مرزهای یک کشور را به خطر اندازد از جمله این عواملمی توان به اختلافات ارضی و تهاجم کشورهای همسایه، طولانی بودن مرزها و رخنه عوامل دشمن، قرابت زبانی، قومی و مذهبی ساکناندو سوی مرز و تحرکات ضد ملی آنها، قاچاق کالا به ویژه قاچاق مواد مخدر، قاچاق انسان، شرارت های مرزی و ... اشاره کرد. سوال اصلیمقاله حاضر این است که: پیامدهای سیاسی، فضایی رویکرد امنیتی در مرز مشترک ایران و افغانستان چیست ؟ روش مقاله توصیفی-تحلیلی با رویکرد ترکیبی (کمی و کیفی) است. تحلیل آماری این مقاله در بخش عدالت فضایی توسط مدل تصمیم گیری چند معیارهتاپسیس در نرم افزار EXCEL انجام شده است و در بخش تحلیل پرسش نامه از آزمون T تک نمونه ای در نرم افزار SPSS استفاده شدهاست. علاوه بر این موضوع تحلیل فضایی این مقاله توسط مدل زنجیزه ای مارکوف در فضای نرم GIS با کمک از نرم افزار IDRISI انجامشده است. نتایج حاصل از مقاله حاکی از آن است که اصلاح مدیریت مرزی شرق کشور یک ضرورت است و رویکردامنیتی کنونی در مرزهایشرق کشور می تواند زیان های جبران ناپذیری را برای کشور ایران به بار آورد.

Keywords:

پیامدهای سیاسی فضایی , رویکرد امنیتی , مرزهای مشترک , ایران , افغانستان