محمود هوشیار - استادیار جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
بیتا محمدزاده - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری

با توجه به اهداف عمده طراحی اقلیمی در هر منطقه ی آب و هوایی و پیش بینی مواردی جهت تحقق بخشیدن به این اهداف موجب سازگاری و هماهنگی ساختمان ها با شرایط اقلیمی و موجب صرفه جویی در مصرف انرژی و هویت یافتن معماری در هر اقلیم خواهد شد. هدف از این مقاله «بررسی آسایش حرارتی در انطباق معماری با شرایط اقلیمی در شهر ارومیه» و ارائه راهنمایی طرح واحدهای مسکونی همساز با اقلیم جهت فراهم آوردن شرایط آسایش حرارتی در داخل ساختمان می باشد. در این پژوهش با استفاده از نمودارها و روش های اقلیمی به تجزیه و تحلیل اقلیم ارومیه پرداخته شده است. برای این کار از یک آمار سازمان هواشناسی در یک دوره ۲۰ ساله از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۰ استفاده شده است. با توجه به نتایج بدست آمده اقلیم ارومیه بر اساس روش های دمارتن خشک و روش کوپن خشک و گرم و بر اساس آمبرژه خشک و سرد تعیین شد. جهت تعیین آسایش حرارتی و طراحی معماری همساز با اقلیم مدل سنجش آسایش حرارتی شامل شاخص نمودار زیست اقلیم اولگی، نمودار زیست اقلیم ساختمانی گیونی استفاده شده که هریک از مدل ها علاوه بر تعیین مواقع گرم و سرد و راحت، رهنمود های لازم جهت دستیابی به طراحی اقلیمی مناسب با آب و هوای شهر ارومیه را ارائه دادند. نتیجه کلی پژوهش شامل استفاده از مصالح بومی با ظرفیت حرارتی بالا، تعیین جهت مناسب استقرار ساختمان ها با توجه به جهت باد و تابش آفتاب، تعبیه مناسب بازشوها جهت حفظ انرژی داخل ساختمان بطوری که در تابستان حداقل و در زمستان حداکثر انرژی خورشید دریافت شود می باشد. در صورت اجرای احکام معماری که از معیارهای تعیین آسایش حرارتی بدست آمده، مدت زمان استفاده از وسایل مکانیکی گرمایشی و سرمایشی در داخل ساختمان های شهر ارومیه به میازن قابل توجهی کاهش می یابد.

طراحی اقلیمی، آسایش حرارتی، معماری، شهر ارومیه