ارزیابی تاب آوری شهری با رویکرد توسعه پایدار در برابر سیلاب (مطالعه موردی: شهر شیراز)

یکی از مسائل اساسی که در عصر کنونی سکونتگاه های انسانی بخصوص کلانشهرها، با وجود جمعیت زیاد و تراکم کالبدی با آن مواجهاند، مخاطرات طبیعی از جمله سیلاب، زلزله و خشکسالی است. سوانح طبیعی به عنوان چالشی اساسی برای شهرها و مانعی در جهت نیل به توسعه پایدار جوامع انسانی مطرح میباشد، با توجه موقعیت جغرافیایی شهر شیراز و قرارگرفتن یک رودخانه (فصلی) در مرکز بافت شهر (امتداد غربی- شرقی) و همچنین وجود رودخانه آب زنگی در شمال شرقی شیراز - منته ی به دروازه قرآن که در فصل بارش انتقال دهنده حجم زیادی از آب میباشند. این پژوهش باهدف ارزیابی تاب آوری شهری با رویکرد توسعه پایدار در برابر سیلاب (مطالعه موردی شهر شیراز) انجام شده است. این تحقیق، از نوع توصیفی- تحلیلی که به صورت پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری موردمطالعه کلیه دانشجویان برنامه ریزی شهری استان فارس میباشد. باتوجه به فرمول کوکران در شرایط نامشخص ۳۸۴ نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. در این تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته، استفاده شد که در بخش اول، شامل مشخصات فردی (سن، جنست، وضعیت تاهل، تحصیلات و....) و بخش دوم آن را پرسشنامه تاب آوری شهری با رویکرد توسعه پایدار در برابر سیلاب تشکیل داده است. پرسشنامه در ۴ خرده مقیاس عوامل خرده مقیاس اقتصادی، اجتماعی ، عوامل محیطی و ارتباطات و پیوستگی دسته بندی شد. پرسشنامه بر اساس مقیاس ۷ ارزشی لیکرت تنظیم گردیده و شامل ۵ طیف (خیلی کم، کم، متوسط، زیاد، خیلی زیاد) میباشد. برای اطمینان از روایی صوری و محتوایی سوالات، از نظرات چندین نفر از استادان که در این زمینه تخصص داشتند استفاده شد. همچنین اعتبار سازه پرسشنامه مذکور نیز توسط آزمون بارتلت و آزمون کفایت نمونه برداری کیزر- می یر- الکین مورد تایید قرار گرفت و نهایتا پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ (a=۰/۷۲) بدست آمد که نشان بیانگر سطح قابل قبولی از هماهنگی درونی ابزار پژوهش است. برای تجزیه وتحلیل آماری یافته ها از روش آماری توصیفی (شاخص های فراوانی، میانگین، انحراف معیار) و در بخش آمار استنباطی (تحلیل عامل اکتشافی و تحلیل مسیر) استفاده گردید. نتایج نشان داد که عوامل اقتصادی با مقدار ۰,۶۷ ، عوامل اجتماعی با مقدار ۰,۷۶ ، عوامل محیطی با مقدار ۰,۷۱ و عوامل ارتباطات و پیوستگی با مقدار ۰,۶۰ بر رویکرد توسعه پایدار در برابر سیلاب اثرگذار بودند. همچنین تاب آوری شهری بر رویکرد توسعه پایدار در برابر سیلاب ۰,۷۱ اثرگذار میباشد.

Keywords:

تاب آوری شهری , توسعه پایدار , سیلاب , شیراز.