شایان احمدیان - گروه علوم باغبانی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
رضا فتوحی قزوینی - گروه علوم باغبانی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
محمود قاسم نژاد - گروه علوم باغبانی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
ایوب ملااحمد نالوسی - گروه علوم باغبانی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

گلایسین بتائین یکی از مهم ترین ترکیبات محلول سازگار (compatible solute) است که جایگزین آب آزاد سلول شده، ضمن ایفای نقش آنتی اکسیدانی، وظیفه حفاظت از پروتئین ها و غشا را نیز دارد. وجود آن در برخی گیاهان سبب افزایش مقاومت به تنش های مختلف غیر زیستی مانند تنش دمای پایین می شود. در بررسی حاضر، تاثیر کاربرد خارجی گلایسین بتائین در تنش دمای پایین روی نهال های دو ساله لیموآب شیراز به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار شامل ۵ سطح گلایسین بتائین (صفر (شاهد)، ۵/۲، ۵، ۵/۷ و ۱۰ میلی مولار) و ۵ سطح تنش دمایی (۶-، ۴-، ۲-، ۰، ۲ درجه سانتیگراد) ارزیابی شد. نتایج نشان داد که تیمارهای ۵/۷ و ۱۰ میلی مولار گلایسین بتائین در مقایسه با سایر غلظت ها، به طور معنی داری بر میزان فعالیت پراکسیداز طی تنش سرمایی به غیر از دمای ۲ درجه سانتیگراد، موثر است. همچنین تیمار ۱۰ میلی مولار گلایسین بتائین به طور معنی داری میزان پروتئین کل بافت های برگ را طی تنش سرمایی افزایش داد. با این وجود، غلظت های مختلف گلایسین بتائین روی صفات لیپید پراکسیداسیون، نشت یونی، ظرفیت آنتی اکسیدانی و فعالیت سوپراکسید دیسموتاز تاثیر معنی داری نداشتند. به نظر می رسد این ترکیب در حفاظت پروتئین ها و از جمله پراکسیداز ها موثر بوده است ولی عدم تغییر سوپراکسید دیسموتاز در همه تیمارهای سرمایی با گلایسین بتائین احتمالا به دوره و شدت کم تنش مربوط باشد. به علاوه، گلایسین بتائین در نهال های لیموآب ظرفیت آنتی اکسیدانی را افزایش نداد و نقش آن در حفاظت غشا در این آزمایش تایید نشد.

آنزیم های آنتی اکسیدانی, تنش سرمایی, گلایسین بتائین, لیموآب شیراز