بررسی اثر کمبود آب بر شاخص های فلورسانس کلروفیل و میزان پرولین در شش ژنوتیپ جو و رابطه آن با دمای آسمانه (Canopy) و عملکرد

تنش خشکی و مبارزه با آن، از مسایل عمده ای است که بشر طی هزاران سال، با آن دست به گریبان بوده است. به منظور بررسی اثر کمبود آب بر شاخص های فلورسانس کلروفیل، عملکرد و میزان پرولین در شش ژنوتیپ جو، آزمایشی به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. کرت های اصلی شامل پنج سطح آبیاری (۰، ۲۵،۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ درصد نیاز آبی) و کرت های فرعی شامل شش ژنوتیپ جو (ترکمن،کارون×کویر، ریحانی، C –۷۴- ۹،گرگان – ۴ و کویر×بادیا) بود. نتایج نشان داد محدودیت آبی شاخص های فلورسانس کلروفیل یا کارآیی فتوشیمیایی فتوسیستم II را به دلیل افزایش فلورسانس مبدا و کاهش فلورسانس ماکزیمم کاهش داد. با افزایش شدت تنش، تجمع پرولین در برگ گیاهان تحت تنش افزایش یافت، ولی ارقام از این نظر با هم اختلاف داشتند. کمبود آب موجب کاهش محتوای نسبی کلروفیل گردید. با این حال، در بین سطوح تیماری ۷۵ و ۱۰۰ درصد آبیاری، اختلاف آماری معنی داری مشاهده نگردید. محدودیت آبی موجب شد عملکرد دانه کاهش و دمای آسمانه به طور معنی داری افزایش یابد. هر چند ژنوتیپ هایی که در شرایط آبیاری کافی دارای سایه انداز خنک تری بودند، در شرایط تنش شدید، عملکرد بهتری نسبت به سایر ژنوتیپ ها داشتند. مقایسه میانگین های اثر متقابل محدودیت آب در ژنوتیپ های جو نشان داد که بیشترین عملکرد دانه در کرت هایی برآورد گردید که ژنوتیپ های کارون×کویر و کویر×بادیا بدون محدودیت آبی به کار برده شدند و کمترین آن در کرت هایی برآورد گردید که ژنوتیپ گرگان-۴ تحت شرایط تنش یا با محدودیت کامل آبیاری به کار برده شدند.

Keywords:

پرولین , شاخص های فلورسانس کلروفیل , کمبود آب