نادر چاپارزاده - گروه پژوهشی بیوتکنولوژی گیاهان شورپسند، دانشگاه تربیت معلم آذربایجان، تبریز، ایران
لیلا زرندی میاندوآب - گروه پژوهشی بیوتکنولوژی گیاهان شورپسند، دانشگاه تربیت معلم آذربایجان، تبریز، ایران

شوری یکی از مهم ترین عوامل محدود کننده رشد و تولید گیاهان در سراسر دنیاست. شناسایی ارقام متحمل به شوری و بهبود تحمل گیاهان، موثرترین روش برای افزایش عملکرد است. به منظور بررسی واکنش ارقام کلزا به شوری از نظر تغییرات رشدی و محتوای رنگدانه ای، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام شد. شوری از نوع کلرید سدیم در سه سطح ۰ (شاهد)، ۱۷۵ و ۳۵۰ میلی مول بر روی دو رقم کلزا به نام های Brassica napus L. cv. Sarigol و Brassica napus L. cv. Hyola۳۰۸ در مرحله ۳-۴ برگچه ای اعمال شد. وزن خشک بخش هوایی و ریشه، محتوای کلروفیل a و b، کاروتن ها و گزانتوفیل ها، آنتوسیانین ها، فلاونوئیدها و در نهایت ترکیبات جذب کننده UV در برگ ها مطالعه شدند. نتایج کاهش وزن خشک ریشه در هر دو رقم را در شرایط شوری بالا نشان دادند. در رقم Sarigol افزایش معنی دار وزن خشک بخش هوایی در شوری ۱۷۵ میلی مول مشاهده شد ولی تاثیر شوری از این نظر روی رقم Hyola۳۰۸ معنی دار نبود. از نظر محتوای کلروفیل، تنها در رقم Sarigol، کلروفیل a در شوری پایین افزایش یافت و کلروفیلb در شوری بالا کاهش معنی داری نشان داد. افزایش رنگدانه های کمکی (کاروتنوئیدها) در رقم Hyola۳۰۸ می تواند علت مقاومت این رقم به شوری و ثبات ساختار های فتوسنتزی باشد. تمایل به کاهش رنگدانه های غیرفتوسنتزی که در هر دو رقم در شوری بالا مشاهده می شود، معنی دار نیست. بنابراین، عدم آسیب پذیری رنگدانه های اصلی و کمکی فتوسنتزی در شرایط شوری، می تواند علت بسیار مهمی برای بردباری گیاه کلزا به شوری تلقی شود. واژه های کلیدی: رنگدانه، رشد، شوری، کلزا

رنگدانه, رشد, شوری, کلزا