غلامرضا گوهری - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
سمیه فریدی نیچران - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
سمیه نقی لو - گروه زیست شناسی گیاهی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
علیرضا مطلبی آذر - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
محمدرضا دادپور - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

کشت مریستم شاخه، یکی از روش های کارآمد برای زدودن بیماری های ویروسی از گیاهان آلوده به شمار می آید. شناسایی بخش مریستمی و جداسازی آن، نخستین گام برای بنیان گذاری کشت مریستم است. جدا کردن مریستم شاخه به تنهایی با داشتن اندازه ای بسیار کوچک و بی رنگ، به ویژه هنگامی که آغازنده های برگی و اندام های دیگر آن را همراهی نکنند، بسیار دشوار است. در این آزمایش، شناسایی مریستم شاخه در گیاه انگور که دارای الگوی نموی پیچیده و ساختاری بسیار ریز است، انجام گردید. در این روش، مریستم زنده با فلورسئین دی استات (FDA) ۱/۰ درصد به همراه فوشین اسید ۰۵/۰ درصد در آب، رنگ آمیزی شد. مریستم رنگ آمیزی شده، پس از ردیابی با استرومیکروسکوپ فلورسنس (پرتو ۵۱۰ نانومتر) و جداسازی، در محیط موراشیگ- اسکوگ (۲/۱) کشت شد. نتایج نشان داد که مریستم انگور از سه دوره نموی برخوردار ست که میزان اندام زایی در آنها یکسان نیست. مریستم جدا شده از دوره ای با اندام زایی بیشتر، میزان زنده مانی بیشتری را در بنیان گذاری جداکشت نشان داد. همچنین همراهی آغازنده برگی و آغازنده وامانده (آغازنده مشترک پیچک و گل آذین) با مریستم، شانس زنده مانی آن را به طور معنی داری افزایش داد. نتایج این آزمایش نشان دادند که بهترین جداکشت برای انجام کشت مریستم انگور، مریستم همراه با آغازنده برگی و آغازنده وامانده است که از جوانه های جا گرفته در گره پیچک دار پایینی به دست آمده باشد.

انگور, اندام زایی, زنده مانی, فلورسئین دی استات, کشت مریستم, مریستم شاخه