واحد قیاسی - دانشکده مهندسی عمران و معماری، دانشگاه ملایر
خسرو اسماعیلی - دانشکده مهندسی عمران و معماری، دانشگاه ملایر
دانیال ارزجانی - دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی

با توجه به توسعه و گسترش شهرها و مراکز صنعتی و تجاری، فضاهای زیرزمینی برای اهداف زیادی از جمله حمل ونقل، انتقال مواد سوختی، خطوط لوله های آب و فاضلاب، ایستگاه های مترو و سایر تاسیسات شهری به ­کار می روند. تونل های مترو ممکن است در جایی ایجاد شوند که فونداسیون پل ها یا ساختمان ها چه به صورت بالفعل و چه بالقوه در آن منطقه وجود داشته و بارگذاری این فونداسیون ها چه در حالت استاتیکی و چه در حالت دینامیکی می توانند باعث حرکت های ناپایدار کننده و یا افزایش سطح توزیع تنش در خاک اطراف تونل شوند که سبب بروز آسیب و خسارت به تونل ها می شوند. جابه­جایی در جهت زلزله، امتداد نشست تونل از اثرات شمع های اجراشده در کنار تونل های مترو در هنگام لرزش می باشد. این تحقیق به بررسی تحلیل عددی رفتار اندر کنشی شالوده عمیق و تونل قطار شهری از طریق مدل سازی عددی به صورت سه بعدی تحت بارهای لرزه ای به روش المان محدود توسط نرم افزار آباکوس نسخه۱-۱۳-۶ می پردازد. در این مقاله تاثیر افزایش فاصله گروه شمع از تونل بر روی رفتار اندر کنشی آن ها در طی اعمال زلزله بررسی شد. نتایج بررسی نشان داد که با افزایش فاصله گروه شمع از تونل میزان جابه­جایی تونل در جهت لرزش ابتدا افزایش و سپس کاهش می یابد و میزان نشست تونل نیز با افزایش فاصله ابتدا کاهش و سپس به یک مقدار تقریبا ثابت می رسد. میزان تنش فشاری در بالا و وسط تونل با افزایش فاصله گروه شمع ابتدا افزایش یافته سپس ثابت می­شود و در قسمت پایینی تونل با افزایش فاصله پیوسته روند کاهشی را شاهد بودیم.

شالوده عمیق, تونل های مترو, اندر کنش خاک- سازه, المان محدود, تحلیل دینامیکی