مهدی خسروشاهی - دانشجوی دکتری علوم ارتباطات اجتماعی، گروه علوم ارتباطات و کسب و کار، دانشکده علوم انسانی و حقوق، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.
فائزه تقی پور - دانشیار گروه علوم ارتباطات و کسب و کار، دانشکده علوم انسانی و حقوق، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران. (نویسنده مسئول)
رضا ابراهیم زاده - استادیار گروه مدیریت دولتی، دانشکده علوم انسانی و حقوق، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.

روزنامه نگاری شهروندی به نوعی از روزنامه نگاری اطلاق می شود که اغلب توسط شهروندان غیرحرفه ای و بیرون از سازمان رسانه ای رسانه های جریان اصلی و رسمی تولید می شود، هرچند امکان دارد حرفه ای ها نیز در تولید محتوا مشارکت کنند. هدف این پژوهش، طراحی و ارائه الگوی روزنامه نگاری شهروندی به منظور ارتقای حقوق شهروندی در ایران براساس نظریه داده بنیاد است. از این رو، داده های پژوهش از ۲۵ نفر از صاحب نظران و خبرگان حوزه علوم ارتباطات و جامعه شناسانی که متخصص در حوزه روزنامه نگاری، رسانه و شبکه های اجتماعی بوده اند؛ با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته و به واسطه روش نمونه گیری هدفمند و نظری، انتخاب و گردآوری شده است. همچنین برای تحلیل داده های حاصل از مصاحبه ها از فرایند کدگذاری نظری به منظور احصای مفاهیم (مقولات پایه ای)، مقولات فرعی و مقولات اصلی استفاده شد. پس از اشباع نظری در مباحث کارشناسی مطرح شده، نتایج پژوهش پیش رو را به الگویی مطلوب و جدید که شامل۱۴ مقوله اصلی، ۴۹ مقوله فرعی و ۶۰۹ مفهوم بود، سوق داد که مقابله با آسیب های فضای رسانه ای، شکسته شدن انحصارگرایی و گردش آزاد اطلاعات، عدم تمرکزگرایی و به رسمیت شناختن استقلال رسانه ها و ضرورت توجه به حقوق شهروندی شهروندان از جمله مقوله های اصلی این پژوهش اند.  

روزنامه نگاری شهروندی, حقوق شهروندی, نظریه داده بنیاد, ایران